135 [= Tav 97,19]

Muitos me veen preguntar

Martin Soarez

Notas

Texto

• *

  Esta cantiga comparte incipit (e tema) cunha composición de Pero d’Armea, cuxa primeira estrofa presenta un desenvolvemento similar:
            Muitos me veen preguntar,
            senhor, que lhis diga eu quen
            ést’a dona que quero ben;
            e con pavor de vos pesar
            non lhis ouso dizer per ren,
            senhor, que vos eu quero ben (1088.1-6).

• 7

  Na poesía trobadoresca galego-portuguesa é moi frecuente o encontro dos pronomes vos e lhe (ou lhi) polo frecuente uso de vos como dativo ético, resolto cunha asimilación da consoante alveolar á lateral palatal (106.14, 135.7, 142.13, 216.18, 254.16, 393.15, 490.13, 562.11, 722.16, 767.2, 819.2, 971.17, 1121.18, 1648.12), coa única excepción en 1388.8. A mesma solución se encontra nas Cantigas de Santa Maria (CSM 135.69, 151.38, 203.4, 265.102), mesmo algunha vez na secuencia pois + lle: e poy-ll’ ouveron comprada, | un dia ante da luz / moveron do porto Dovra (CSM 35.115); e poi-ll’ alçaron a mesa, | foi catar logo correndo / logar en que o fezesse (CSM 45.37); foi enton ela moi leda | poi-ll’ el diss’ onde ve͂era (CM 55.72).

• 10

  Téñase en conta que atrever-se, á parte da preposición a e de, rexe tamén a preposición en noutra ocorrencia co valor de ‘atreverse, ousar’ (663.8), e, especialmente, sempre que significa ‘confiar en, fiarse de’ (174.8, 978.9, 134.4, 1599.11).

• 12

  A lección de B, coa preposición a na perífrase obrigativa dever + infinitivo (en A a preposición está cancelada) fai hipermétrico o verso (cfr. nota a 55.17). Con todo, as edicións precedentes optaron por manter a preposición na perífrase e expunxir o pronome én.

• 13-14

  Cfr. E des oimais non pod’El saber ren / de mia fazenda senon devinnar (254.13-14).

• 14

  Sendo posíbel calquera das posibilidades, entre  senon (preposición ‘excepto’) e se non (condicional + negación), propomos a segunda opción, porque só alguén que tiver capacidades adiviñatorias poderá coñecer o que o trobador sente pola senhor, cuxo amor nega aos que o interrogan. 

• 15

  Preguntador é formación lexical única na lingua trobadoresca e, en xeral, na lingua medieval.

• 16

  A utilización da grafía <ll> (vs. <lh>) de B para a lateral palatal sonora no corpus das cantigas só se rexistra esporadicamente nos cancioneiros apógrafos italianos no indefinido nulho/a; noutras voces a súa aparición é un fenómeno extraordinario, pois só se rexistran cinco ocorrencias dese tipo. Cfr. nota a 199.33.

• 18

  Para alén das formas quise (véxase nota a 56.14) e quiso (véxase nota a 53.16), quis pode presentar a variante monosilábica con palatalización da alveolar final quix (véxase nota a 74.13). Neste caso os manuscritos presentan lección diverxente, o mesmo que acontece entre os apógrafos italianos en 502.11 e 528.7.

  Por outra parte, o adverbio de reforzo ar tende á oposición ar A vs. er BV, aínda que existe lección coincidente ar AB en 140.20, 188.18, 198.28, 216.12, 243.25, 272.9, 277.12. Na realidade, a situación é aínda máis complexa, porque a oposición ar A vs. er B aparece en 134.15, 135.23, 137.29, 142.17, 176.6, 177.4 e 199.34, mais en 310.7 e 14 a oposición é inversa: er A vs. ar B. Cfr. tamén nota a 1310.7 e 383.19-20.

• 23

  Sobre a variación ar ~ er véxase nota a 134.15.

• 25

  Como é habitual, en caso de leccións equipolentes, priorizamos A sobre a lección de B, que combina o presente e o pasado, adoptada por Bertolucci Pizzorusso, tamén ten pleno sentido, pois o sentimento e servizo amoroso aínda está vixente.