t

Glosario

[últ. rev.: 01/07/2022]ImprimirAlternar visualización dos exemplos
tirar v.
1. 'quitar, apartar, retirar'
Nesta acepción pode rexer ocasionalmente a preposición de
762.8 por s’ir queixar, mias donas, tan sen guisa, / fez-mi tirar a corda da camisa||1319.12 mais, se a quer desta sanha tirar, / a bõa fe lhe conven a jurar / que a non le[i]xe en neun tempo ja||1447.12 e quen d’el-rei quiser tirar / ben sen servir, se lhis peitar, / ave-lo-á u l[h]o pedir||1555.10 E deste cambio foi el enganado / d’ir dar rocin [ben] feit’e corredor / por ũa muacha revelador, / que non sei oj’ome que a tirasse / fóra da vila, pero o provasse
562.18 pois non poss’end’o coraçon tirar / de viver en camanho mal vivi
2. 'disparar, lanzar, arrebolar'
1314.11 seu arco na mano a las aves tirar, / a las aves meu [amigo]||1314.16 Seu arco na mano a las aves tirar, / e las que cantavan non nas quer matar, / a las aves m[eu amigo]||1584.2 Os beesteiros daquesta fronteira, / pero que cuidan que tiran mui ben, / quero-lhis eu conselhar ũa ren||1584.4 que non tiren con Maria Balteira||1584.5 que non tiren con Maria Balteira, / ca todos quantos ali tir[ar]án, / todos se dela con mal partirán||1584.8 Tirou ela c[on] ũu beesteiro / destes d’el-rei, que saben ben tirar||1584.9 Tirou ela c[on] ũu beesteiro / destes d’el-rei, que saben ben tirar||1584.13 e, pos esqueentado, / tirou con ele, [e] á del levado / quanto tragia [e] ten no bragueiro||1584.16 Os beesteiros dos dous car[r]eirões / tiran con ela||1584.17 nen os outros, que tiravan mui mal, / atinaran a dous dos pipeões||1584.19 atinaran a dous dos pipeões, / e foron tirando e bevendo do vinho
3. 'mover, sacudir'
1352.15 e dira-vo-lo ben lheu que[n] vos en cos / vir tira-los nadigões apos vós||1439.16 e pois, quando s’erger non podian én, / tirar[on] mui ben as pernas cara sí
4. 'desenvaiñar'
1497.32 E, quando o conde ao castelo chegou de Celorico, / Pachec’enton o cuitelo tirou
5. 'puxar por, estricar'
1448.13 que, tirando / foi tanto pelo esteo / que por esto, ... / se foi toda [e]speçando||1448.30 ca leixou, con mal recado, / a Meestra tirar tanto / da tenda que, ja enquanto / viva, seera posfaçado
6. 'extraer, conseguir (beneficio ou proveito)'
568.19 ca non tiro eu nen vós prez nen loor / daqueste preito se sabudo for||1327.16 quen dovidaria / que non tiredes gran prol e gran ben / quand’el souber que, pelo vosso sén, / el-rei de vós máis d’outro bispo fia?||1329.9 Por én partid’este feito de cedo, / ca de mal dizer non tirades prol||1335.16 Ala guarde toda prol en seu seo / Alvar Rodrig[u]iz, que pôs en tirar / daqueste mouro, que non quis guardar / de seu foder||1340.28 des i log’entendeu / que per coroa prol non tiraria||1447.9 Os que trabalhan de servir / el-rei por tirar galardon

◆ IPr.: P1 tiro, P5 tirades, P6 tiran||ICp.: P6 tiravan||IPt.: P3 tirou, P6 tirar[on]||IFt.: P6 tir[ar]án||IPp.: P3 tiraria||SPr.: P5 tiredes, P6 tiren||SPt.: P3 tirasse||SFt.: P3 tirar||Xer.: tirando