194 [= RM 125,6]
Ai mia sennor e meu lum’e meu ben

Ai mia sennor e meu lum’e meu ben,
per bõa fe, verdade vos direi,
e, sennor, nunca vos eu mentirei,
ca vos quero mui mellor d’outra ren:
non me Deus de vós ben, nen de ,
se nunca tan fremosa dona vi
come vós, e confonda-me por én!
E, mia sennor e meu lum’e meu ben,
pero que m’eu muitas terras andei,
nunca i tan fremosa dona achei
come vós, per que me muito mal ven;
e fez-vos Deus nacer por mal de ,
sennor fremosa, ca per vós perdi
Deus e amigos e esforç’e sén,
ca nunca eu no mundo pud’achar,
des quando me vos Deus fez[o] veer,
dona que me fezess’escaecer
vós, a que Deus no mundo non fez par,
ca vos fez de todo ben sabedor,
e, se non, Deus non me voss’amor
nen vosso ben, que me faz desejar.
E mal m’ach’eu (que non querri’achar)
de toda ren se vo-l’eu vin dizer
por ben que nunca de vós coid’aver;
nen ar digo por vos prazentear,
mais porque dig’a verdade, sennor,
ca vos vejo parecer mui mellor
das outras donas, e mellor falar.
E tod’aquesto por mal de é,
ca morrerei cedo, per bõa fe,
por vós, ca me vej’én de guis’andar.
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 
 
20
 
 
 
 
25
 
 
 
 
30
 

Manuscritos


A 101, B 208

Edições


I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 209-210); Blasco (1984: 159-160 [= LPGP 813]); Marcenaro (2012b: 246-247); Littera (2016: II, 355).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 90); Carter (2007 [1941]: 60-61); Marques Braga (1945: 193-194); Machado & Machado (1949: I, 339-340); Fernández Pousa (1953: 19); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2018a: II, 194).
III. Antoloxías: Alvar & Beltrán (1989: 198-199); Alvar & Talens (2009: 464-466).

Variantes manuscritas


1 Ai] [M]y A : Dy B   2 bõa] boa B; vos] uus A   3 vos] uus A   4 vos] uus A; mui] om. B   5 me] mj B   7 confonda-me] cofonda mj B   9 terras] tir̄as B   11 me] mj B   12 vos] uus A; mí] mj̄ B   14 amigos e] Amigue B   16 me] mj B   17 me] mj B   20 me] mj B   21 me] mj B   22 querri’] q̄ro hi B   23 vo-l’eu] uolo eu B   24 coid’aver] cuydauer B   25 nen] Nemo B; vos] uos A; prazentear] pzentēar B   27 vos] uus A : huu B   29 E] {e} A : om. B; mí] mj̄ B   30 bõa] boa A   31 guis’andar] guisa andar B

Variantes editoriais


2 vos] vus Michaëlis, Blasco   3 vos] vus Michaëlis, Blasco   4 vos] vus Michaëlis, Blasco   5 dé] dê Michaëlis, Littera   10 dona] don(a) Michaëlis   11 per] por Michaëlis; mí] min Marcenaro   12 vos] vus Michaëlis, Blasco   15 eu no] eno Michaëlis   16 vos] vus Michaëlis, Blasco; fez[o]] fez Blasco, Littera   19 vos] vus Michaëlis, Blasco   20 dé] dê Michaëlis, Littera   24 coid’] cuid’ Littera   25 vos] vus Michaëlis : v[u]s Blasco : vós Marcenaro   27 vos] vus Michaëlis, Blasco   29 mi] min Michaëlis

Paráfrase


(I) Ai miña señora e miña luz e meu ben, abofé, direivos a verdade e nunca vos eu mentirei, señora, porque vos amo máis que a cousa ningunha: que non me dea Deus ben de vós nin de si, e que me condene por iso, se nalgún momento vin señora tan fermosa coma vós!

(II) E, miña señora e miña luz e meu ben, aínda que percorrín moitas terras, nunca nelas achei tan fermosa dona coma vós, por quen me vén moito sufrimento; e fíxovos Deus nacer para o meu mal, fermosa señora, pois por vós perdín Deus, amigos, esforzo e cordura, (III) pois nunca eu no mundo puiden achar, desde que Deus me vos fixo ver, dona que me vos fixese esquecer a vós, a quen Deus no mundo non lle fixo igual, porque vos fixo ser coñecedora de todo o ben, e, se non (é así), que Deus non me dea o voso amor nin o voso ben, que me fai desexar.

(IV) E mal me ache eu –que non me querería achar– con todo se volo vin dicir polo ben que nunca penso obter de vós; nin tampouco o digo por vos lisonxear, senón porque digo a verdade, señora, porque vos vexo ser máis fermosa que as outras donas e falar mellor.

(1) E todo isto é para a miña desgraza, xa que morrerei cedo, abofé, por vós, pois desa guisa me vexo xa andar.

Métrica


Esquema métrico: 4 x 10a 10b 10b 10a 10c 10c 10a + 10d 10d 10a (sobre III-IV) (= RM 161:79)

Encontros vocálicos: 10 donaachei

Notas


Texto
  • 7

    Para alén da aparición de confunda en 115.27 (véxase nota), na lingua da poesía trobadoresca profana é xeral a forma cofonder, con evolución [nf] > [f] (véxase Ferreiro 1999: §101e), similar á variación inferno ~ iferno (véxase nota a 379.11), sendo minoritaria a forma máis conservadora confonder (só en 203.8, 216.10, 1050.5, 1224.15, 1407.6 e 1650.14). Con todo, a variación cofonder ~ confonder aparece con frecuencia nos cancioneiros: cofonder A vs. confonder B (197.28, 216.19), cofonder B vs. confonder A (194.7, 203.8, 216.10), cofonder B vs. confonder V (990.11, 1050.12, 19 e 22, 1497.19), cofonder V vs. confonder B (990.12, 1224.15, 1650.14). Cf. nota a 379.11.

  • 16

    A recuperación da medida decasilábica do verso leva a recorrer á variante fezo. Na lingua medieval aparece a desinencia -o na P3 dos pretéritos fortes, de modo que naquelas formas en que -it final latino desapareceu é posíbel a convivencia das formas fez, quis ou pôs con fezo (tamén feze), quiso (tamén quise) ou poso (tamén pose). Os trobadores utilizan unha ou outra variante por necesidades métricas, e os manuscritos achegan datos que confirman esta variación nos usos lingüísticos, de modo que en ocasións as leccións de A e B son diverxentes. Así, face ao necesario fezo transmitido por A (ás veces produto da revisión da copia) achamos <fez> en B: 277.17 (<fez{o}> A, <fez> B), 286.2 (<fezo> A, <fez> B), 309.10 (<fezo> A, <fez> B), 404.10 (<fezo> A, <fez> B), 430.28 (<fez{o}> A, <fez B>). Porén, en 175.6 o necesario fezo transmitido por B correspóndese co <fez> de A, que torna o verso hipométrico. E aínda se achan contextos en que fronte á lección de A, con fezo, B rexistra unha variante en que, mantendo o monosilábico fez, se reescribe o texto para asegurar a isometría: Qual dona Deus fez melhor parecer / e que fezo [B: <a fez>] de quantas outras son (175.2), de rogar Deus, e fezo-me [<a d’s e fez mj> B] perder (197.30). É por isto que o recurso a fez[o] está certamente xustificado perante leccións afectadas por hipometría versal: é significativo que no v. 1 do refrán da cantiga 847, face ao correcto fezo que se rexistra na estrofa I (<fez> B, <fezo> V), apareza fez en BV nas estrofas II e III. Cfr. nota a 60.19.

  • 18

    O pronome vós, como as restantes formas pronominais tónicas oblicuas (mí ~ min, ti, nós, vós, el ~ ela), pode aparecer como complemento directo sen preposición, como forma libre, con algunha frecuencia na lingua trobadoresca.

  • 25

    O pronome o de B na lección <nemo> = <nem o> (nen o ar digo...), sendo acaído do punto de vista sintáctico, faría hipermétrico o verso.

    A voz prazentear ‘lisonxear’ só volve aparecer noutras dúas cantigas de Pero Garcia Burgales (quen vos nunca viu ten / que vos lo’eu por vos prazentear (183.16); ca non vos [vou] prazentear, 184.11) e, como substantivo, en Martin Moxa (888.30).

Procurar
    Não foram encontrados resultados

    Utilizamos cookies de terceiros com fins analíticos para conhecer os hábitos de navegação (por exemplo, páginas visitadas). Ao aceitar cookies de terceiros, terá de as excluir das opções do seu navegador ou do sistema oferecido por terceiros.
    Clique no botão correspondente para aceitar ou recusar as cookies:

    DefiniçõesAceitar