I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 194-195); Blasco (1984: 113-114 [= LPGP 835-836]); Marcenaro (2012b: 186-187); Littera (2016: II, 347).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 84); Carter (2007 [1941]: 55-56); Machado & Machado (1949: I, 320-321); Fernández Pousa (1953: 11-12); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2018a: II, 182).
III. Antoloxías: Piccolo (1951: 96-97).
1 me] mj B 2 querria] queiria B 3 ouço] oço B 5 nen ben] nⁱen ben B 7 querria ‘nsandecer] queirian sandecer B 8 É por non sofrer a maior] Eporen uiuo na mayor B 10 que lla] qual la A 12 me] mj B 13 morrer] moirer B 16 a ‘nsandecer] enssandecer B 19 me] mj B 23 verdade] u᷈dad A 26 x’éste] xest{e} A : xest B 28 Deus, e] des B
8 É] E Blasco, Michaëlis, Littera, Marcenaro 10 que lha] qual [l]h’a Michaëlis : qual la Blasco : Littera : qual-lá Marcenaro 13 e] e o Marcenaro 17 sempr’] sempr(e) Michaëlis 18 vos] vus Michaëlis, Blasco 26 x’éste] x’é ‘ste Michaëlis : x’ est’ é Marcenaro
Esquema métrico: 4 x 8a 8b 8b 8c 8c 8b 8b (= Tav 194:1)
Esta cantiga comparte incipit e inicio do texto con outra cantiga de Vaasco Fernandez Praga de Sandin:
Se Deus me valla, mia senhor,
de grado querria saber (71.1-2).
O verbo ensandecer presenta elisión da vogal inicial e- (tamén no v. 16), do mesmo modo que outras voces foneticamente similares que se poden achar ao longo do corpus, sempre após vogal a: encobrir: a ‘ncobrir (6.4, 261.11); endurar: coita ‘ndurar (195.15 e 18); ensandecer: querria ‘nsandecer (182.7), ela ‘nsandeci (389.5); entender: ela ‘ntendi (1092.9), podia ‘ntender (1249.9). A mesma elisión pode verse en a ‘ndar (700.r2) e mais en ela ‘nton (1400.5), para alén doutros encontros con crases similares. Véxase nota a 18.16, 51.1, 73.19, 358.21, 878.1.
Para unha correcta sintaxe (e interpretación) do inicio da estrofa II é necesario considerar forma verbal o elemento inicial do verso, frente á unánime interpretación de <e> como conxunción copulativa que se encontra en todas as anteriores edicións. Talvez esa decisión editorial fose influída pola lección de B, onde, efectivamente, o elemento inicial é a copulativa por ser vivo o verbo principal: E por én vivo na maior / coita...
Acollemos a transparente lección de B (<q̄lha>) no convencemento da posibilidade dun erro en A a partir dun hipotética secuencia <quella> convertida agora en <qual la>. En calquera caso, a posibilidade qual lá (Marcenaro) achega un adverbio (locativo) de difícil xustificación no contexto, mentres que unha forma pronominal la (Blasco, Littera) neste contexto é lingüisticamente imposíbel; a lección de Michaëlis supón, finalmente, un híbrido entre os dous manuscritos, tamén de difícil xustificación.
Independentemente de que <este> sexa a forma verbal éste (P3 do presente indicativo de seer) ou a suma do demostrativo este co verbo é (est’é), é moi frecuente en B (vs. A) a aparición de <est>, aparente latinismo (nótese a corrección de A), con ausencia de vogal final e a consecuente hipometría versal. Véxanse 65.4, 71.6, 89.27, 197.18, 302.21, 317.2, para alén daqueles casos en que éste aparece en cantigas transmitidas só polos apógrafos italianos: 184.15, 204.18, 207.11, 464.24, 714.9, 854.12, 993.20, 1075.4, 1456.12, 1625.1, 1652.2 e 1667.17. Véxase Ferreiro (2008a).
A lección de B (des quand’ensandecerei ‘desde que perda a razón’) tamén fai sentido, mais parece unha trivialización.
Anterior
