146 [= RM 97,34]

Por Deus, sennor, non me desamparedes

Martin Soarez

Notes

Text

• 3-8

  Perante as formas <my> (v. 3) e <mi> (v. 8) de A (<mj> en B), optamos por considerar tónicas estas formas pronominais e segmentar a preposición a, de acordo con outros contextos similares: nunca me vall’a min Nostro Sennor (370.4), mais valh’a mí contra vós (426.16) (cfr. nota a 81.16). Véxase Monteagudo 2019: 111-113.

• 9

  B ofrece unha alternativa redaccional neste verso diverxente de A, coa mudanza mereci > veria, pouco adecuada ao contexto e explicábel paleograficamente como unha copia deficiente.

• 13

  Téñase en conta que a preposición de introduce unha cláusula que funciona como suxeito, frecuente na construción seer + nome: ‘é torto e mal (de) ome amar sa sennor natural’  (véxase Glosario, s.v. de, uso 15).

  A alusión á sennor natural implica unha transposición da linguaxe e das relacións feudais (a vasalaxe como relación natural) á senhor das cantigas (véxase Martínez Martínez 2006: 195-197).

• 19

  No Cancioneiro da Ajuda detéctanse algúns casos de confusión de sibilantes, probabelmente un fenómeno gráfico sen transcendencia fonolóxica. Igual que <guissa> neste verso, véxanse outras formas como <dessamar> desamar (66.21), <dessamparado> desamparado (317.21), <oussasse> ousasse (268.2, 275.4, 308.11, 313.8 e 346.3 <oussase>) e <oussen> ous’én (268.3), ou as repetidas <guissa> guisa e <guissada> guisada (72.27, 137.32, 140.1, 2 e 5, 147.3, 150.4, 259.18, 409.8, 692.7), <pessar> pesar (90.21, 214.21, 395.9, 439.4 e 10, 441.6, 12 e 18), <quissesse> quisesse (199.27, 407.10), <quisso> quiso (407.11) e <quisser> quiser (71.18, 692.13). Véxanse tamén notas a 69.7, 80.10, 88.15 e 89.2.

• 22

  Neste verso Bertolucci acolleu mecanicamente a lección vós de B (nótese o frecuente erro <uos>/<nos>), con pouco sentido no contexto, mentres que Littera converteu en tónico o pronome CD nos (ambos), referido ao trobador e ao amor, tal como se desprende tamén do v. 24.

• 29

  O presente subxuntivo fique resulta a forma máis axeitada para o contexto, que en Michaëlis e Bertolucci parece indicativo (fic’ amor), a continuar mecanicamente a forma gráfica <ficamor> dos códices, que, en calquera caso, permite ambas as interpretacións.

  Nótese en B a presenza da partícula a de ligazón na perífrase de dever + infinitivo (dev’a ficar). Na lingua das cantigas profanas o verbo dever participa en perífrases obrigativas con infinitivo, tanto sen elemento nexual como coas preposicións de (minoritaria) e, sobre todo, a, que constitúe a fórmula maioritaria. Nesta pasaxe rexístrase unha diverxencia entre a lección de A e de BV, xa que os apógrafos italianos presentan a perífrase coa preposición a: devia / con dereit’a chamar. Cando existen diverxencias redaccionais, os manuscritos non mostran unha especial preferencia por unha ou outra formulación perifrástica: á presente diverxencia deve ficar A vs. dev’a ficar B, hai que acrecentar devede-l’a sofrer A vs. devede-lo sofrer B (80.6), dev’end’a filhar A vs. dev’ende filhar B (310.22). Non obstante, debe sinalarse que, en determinados casos, a presenza da preposición provoca hipermetría: devedes fazer A vs. devedes a fazer B (55.17), deviades vós gradecer B vs. deviades vós a gradecer A (117.23), devedes temer A vs. devedes a temer B (135.12).

• 30-31

  O suxeito de quiser e matar é Amor, que quere avergoñar á sennor de lle matar un home dela (o trobador); isto é, ‘non deixedes que vos avergoñe matándovos un vasalo’.