I. Edicións críticas: Nunes (1973 [1928]: 126-127); Cohen (2003: 192); Víñez Sánchez (2004: 134 [= LPGP 365]); Littera (2016: I, 411-412).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 124); Braga (1878: 59); Machado & Machado (1952: III, 389-390).
2 amigo] amig(u)o B : amiguo V 4 quer] que V 5 eu] en V 6 quig’] quij B : quir V 8 morrerá] moirera B 10 encobrir] en cōbrir B 11 fale] falhe V 14 pôd’al] podo V 16 farei] fazey B 17 que] (q) q̅ B 20 preito] pyto V 22 morrer] moirer B 25 E á] Ca V
7 à força] a força Víñez Sánchez 14 oio] oíu Nunes : oiu Littera; pôd’al] pod’al Littera 19 que[n]] que Cohen, Víñez Sánchez; x’én del] xe d’el Nunes : x’end’el Cohen, Víñez Sánchez : s’en del Littera
(I) Por Deus, amiga, canto eu temín do meu amigo todo me acontece hoxe, pois temín que el me amase como me ama polo que vos direi: eu, desde que nacín, nunca sentín amor nin quixen ter namorado, e el tomoume á forza por súa señora contra a miña vontade, e morrerá por iso.
(II) E non se pode afastar dos que falan comigo, seino eu, nin actuar discretamente, para que eu non lles fale doutro asunto con tal de ouvir falar de min, e xa me lle asañei porque o fixo, e el nunca ouviu nada que lle causase maior pesar, mais non puido facer outra cousa; mais ese pouco tempo que el estea vivo heille facer (sentir) o que el me fai sentir.
(III) E Deus sabe o pesar que eu sinto por iso, mais non se pode gardar dun pesar moi grande senón quen se del quere gardar; mais eu sempre me gardei de tal asunto o máis que puiden e non sentín agrado por iso; mais el mátame porque quere morrer por min, certamente, e o que aínda me parece peor, non pode apartar o seu corazón diso.
(1) E ten unha coita tan grande por me ver que lle han de descubrir este asunto.
Esquema métrico: 3 x 10a 10b 10b 10a 10c 10d 10c 10b + 10d 10d (= RM 174:1)
Encontros vocálicos: 11 fale‿en, pera‿o·ir; 12 lhi‿ensanhei; 14 o·io
Fronte á moi rara grafía <nh> por <n> (véxase nota a 1015.7), o erro gráfico <lh>/<l> aparece con algunha frecuencia ao longo dos dous cancioneiros italianos apógrafos (con maior incidencia en V), e moi especialmente nun pequeno número de voces: en ali <|ali> A, <|alhi> B (313.10); <alhy> B (466.19); <a(lhy)ly> B, <aly> V (1317.15); <aly> B, <alhy> V (1473.15); <ali> B, <alhi> V (1479.3); no pronome persoal tónico de P3: eles <|elhes> B, <|elles> V (489.17); ela <elha> B, <ela> V (632.18); elas <|elhas> BV (1205.7); elos <|elhꝯ> BV (1205.10); no verbo falar, con diversas flexións: falar <falar> B, <falhar> V (599.5); <falar> AB, <falhar> V (996.17); <falhar> V (1010.13); <falar> B, <falhar> V (1033.7); fala <fala> B, <falha> V (958.19)...; e no substantivo vassalo(s): <uassalos> B, <uassalhos> V (925.13); <vassalo> B, <ua ssalho> V (1503.10). Noutros vocábulos, a aparición de <lh> por <l> é moito máis esporádica: ala <alha> B, <ela> V (1252.27); camela <camelha> V (1449.16); olas <olhas> B, <olas> V (1634.9); velida <uolhi da> BV (676.12) etc.
Xunto co participio ensanhada (presente en Fernan Rodriguez de Calheiros, 1349.1) e coa formación desensanhar, utilizada por Afonso Paez de Bragaa (850.14), é esta a única ocorrencia da variante ensanhar (en face da maioritaria assanhar), coa presenza dun prefixo en- que talvez remite á orixe do substantivo que está na orixe de assanhar: lat. insania > sanha. Fóra destes rexistros, só achamos ensanar na Crónica de Santa Maria de Iria e ensanamento nun fragmento xurídico do século XIV, para alén de unha outra ocorrencia de ensanar na lírica galego-castelá (véxase CGPA, s.v.).
A representación gráfica da desinencia da P3 de pretérito indicativo dos verbos da terceira conxugación oscila entre a esmagadoramente maioritaria -iu e a esporádica -io, mostra dunha vacilación inicial que aínda se conserva nalgúns territorios galegos (cfr. nota a 302.14). De calquera xeito, ambas as representacións implican unha mesma realidade fonolóxica e métrica, como mostran os casos de rimas entre -io e -iu (véxase, por exemplo, 614.1-8), ou aqueloutras situacións en que se produce variación desta desinencia en estruturas paralelísticas (véxase 583.8) ou no refrán (véxanse 592.r1, 1336.r, 1361.r2-r3).
Na poesía trobadoresca galego-portuguesa é moi frecuente o encontro dos pronomes vos e lhe (ou lhi) polo frecuente uso de vos como dativo ético, resolto cunha asimilación da consoante alveolar á lateral palatal (106.14, 135.7, 142.13, 216.18, 254.16, 393.15, 490.13, 562.11, 767.2, 819.2, 971.17, 1121.18, 1648.12), coa única excepción en 1388.8. A mesma solución se encontra nas Cantigas de Santa Maria (CSM 135.69, 151.38, 203.4, 265.102), mesmo algunha vez na secuencia pois + lle:
e poy-ll’ ouveron comprada, un dia ante da luz
moveron do porto Dovra (CSM 35.115).e poi-ll’ alçaron a mesa, foi catar logo correndo
logar en que o fezesse (CSM 45.37).foi enton ela moi leda poi-ll’ el diss’ onde vẽera (CM 55.72).
A fixación deste verso é problemática se atendemos á lección dos códices; en calquera caso, semella que a solución reside na interpretación x’én del a partir da secuencia <xen del> de BV, na dirección xa apuntada por Nunes (xe d’el) e, despois, Littera (s’en del), en face dunha segmentación x’end’el ofrecida por Víñez Sánchez e Cohen, que non parece encaixar no sentido da pasaxe.
Cohen suxire a posibilidade dunha outra segmentación da cadea textual, que non alteraría semanticamente a expresión:
e atan gran coit’á de me veer
que lh’averan este preit’a saber.
Con todo, a lección de V (co frecuente erro <Ca> por <E a>; véxase, por exemplo, nota a 1003.7) e tamén a frecuentísima lección tan gran coita ao longo do corpus (sen que xamais apareza a forma reforzada atan) inclínanos para a lectura xa estabelecida por Nunes.
Utilizamos cookies de terceiros con fins analíticos para poder coñecer os hábitos de navegación (por exemplo, páxinas visitadas). Lembre que, se aceptar cookies de terceiros, terá de as excluír das opcións do seu navegador ou do sistema ofrecido por terceiros.
Clique no botón correspondente para aceptar ou rexeitar as cookies:
Anterior
