169 [= Tav 106,14]
Pois naci, nunca vi Amor

Pois naci, nunca vi Amor
e ouço del sempre falar,
pero sei que me quer matar;
mais rogarei a mia sennor
que me mostr’aquel matador
ou que m’ampare del mellor.
Pero nunca ll’eu fige ren
por que m’el aja de matar;
mais quer’eu mia sennor rogar,
polo gran med’en que me ten,
que me mostr’aquel matador
[ou que m’ampare del mellor].
Nunca me ll’eu ampararei
se m’ela del non amparar;
mais quer’eu mia sennor rogar,
polo gran medo que del ei,
que mi amostr’aquel matador
[ou que m’ampare del mellor].
E, pois Amor á sobre min
de me matar tan gran poder,
e eu non o posso veer,
rogarei mia sennor assi
que mi amostr’aquel matador
[ou que m’ampare del mellor].
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 
 
20
 
 
 
 

Manuscritos


A 80, B 183a

Edicións


I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 168-169 [= LPGP 689-690]); Pousada Cruz (2013: 204-205); Littera (2016: II, 183).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 78); Carter (2007 [1941]: 47-48); Machado & Machado (1949: I, 295-296); Camargo et alii (1995: 76); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2018a: II, 169).
III. Antoloxías: Nemésio (1961 [1949]: 151-152); Vasconcellos (1959: 21-22); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996b: 152).

Variantes manuscritas


2 ouço del sempre] oy sempre del B   6 ampare] empare B   7 Pero] Po B; fige] fiz B   10 polo gran med’en] ꝑola grā coit en B   11 me] mj B   13 ampararei] enpararey B   14 amparar] mēparar B   16 polo] ꝑo B; del ei] dela ey B   23 mi amostr’aquel] mj mostra q̄l B

Variantes editoriais


18 m’ampare] mi ampare Michaëlis, Littera   19 min] mi Michaëlis, Littera

Métrica


Esquema métrico: 8a 8b 8b 8a 8A 8A (I) + 8a 8b 8b 8a 8C 8C (II-IV) (= Tav 160:365)

Notas


Texto
  • 2

    Nótese a mesma variación temporal ouço / oi entre A e B, que aparece con relativa frecuencia en faz / fez. Véxase nota a 130.10.

  • 5

    A transmisión unánime de AB confirma a orixinal variación lingüística no refrán da cantiga, coa aparición das variantes mostrar (estrofas I e II) e amostrar (estrofas III e IV), así como me ~ mi (véxase nota a 102.26). Cfr. nota a 27.4-6.

    Matador é forma única no corpus trobadoresco, e pouco usada no período medieval (véxase CGPA s.v. matador).

  • 6

    A forma ampare resulta anómala pola vogal final -e que tiña desaparecido no tránsito do latín ao galego-portugués e que agora (e mais en 423.23) reaparece por un proceso analóxico que afectou a diversas formas verbais (val > vale etc.) e que se foi consolidando progresivamente na lingua. Cfr. nota a 983.24-25.

  • 7

    A P1 de pretérito de fazer, igual que acontece nos verbos poer e querer, pode aparecer cunha forma palatalizada fige (ou figi en BV) pola acción de final sobre a base latina fēcī. Deste modo, fronte á forma xeral fiz aparece unha forma bisilábica, que tamén pode encontrarse baixo a forma fize (véxase nota a 95.13), que neste caso garante a medida octosilábica do verso, face ao erro métrico de B coa variante fiz.

  • 10

    A lección de B (pola gran coit’en que me ten [a senhor]) é unha evidente trivialización da lección transmitida no Cancioneiro da Ajuda. A causa será a rarísima presenza nesta cantiga da figura de Amor como matador e causante do medo contra o que o namorado lle pide á dama que o ampare. Cfr. nota ao v. 16.

  • 16

    Tal como no v. 10, tamén aquí hai unha variante notábel entre as dúas versións manuscritas. O que a primeira vista parece unha interesante variación estilística entre A (polo gran medo que del [do Amor] ei) e B (pero gran medo que dela [da senhor] ei) non deixa de ser unha trivialización da lectura de A. Na versión de B, tanto neste verso como no v. 10, o medo e a coita son atribuídos á senhor e non á figura do matador, que é o elemento máis orixinal desta cantiga. De novo o erro inicial de B (<ꝑo> = pero, no canto de polo) apunta a unha transmisión deficiente. Cfr. nota ao v. 10.

Buscar
    Non se atopou ningún resultado