42 [= RM 47,11]
Ja m’eu quisera leixar de trobar

Ja m’eu quisera leixar de trobar
se me leixass’a que mi-o faz fazer;
mais non me quer leixar, ergo morrer,
como leixar-m’en seu poder d’Amor,
atan falso nen atan traedor
que nunca punha erg’en destroir
o que é seu e que non á u lh’ir.
Eu, que non ei u lh’ir que a tornar
non aja a el e ao seu poder,
nunca del pudi nen un ben aver,
ca non quis Deus nen el nen mia senhor,
ante me faz cada dia peor,
e non atendo de m’én ben viir:
con tod’esto non lhi posso fugir.
[E] a quen Deus quisesse poder dar
de lhi fogir muit’estaria ben,
ca de mil coitas, en que omen ten,
se guardaria daquel desleal,
ond’omen non pode aver ergo mal;
e d’Amor nunca ome desleal vi,
e vejo eu muitos queixar come .
Por quantos eu vejo d’Amor queixar,
se ar visse que se loass[en] én,
ben mi-o podia desdizer alguen
do que del digo; mais non á i tal
a que eu veja d’Amor dizer al
senon quant’eu digo e que padeci
sen ben d’amor, que nunca eu perdi.
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 
 
20
 
 
 
 
25
 
 
 

Manuscritos


B 68

Edicións


I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 696-697 [= LPGP 317-318]); Littera (2016: I, 360).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 22-23); Machado & Machado (1949: I, 87-88); Rios Milhám (2017: I, 42).
III. Antoloxías: Alvar & Beltrán (1989: 99-100); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996b: 73).

Variantes manuscritas


3 morrer] moirer B   4 leixar-m’en] leixar meu B   5 atan falso] de tan falsso B   14 tod’esto] codesto B   17 coitas] coycas B   18 desleal] desleal uj B

Variantes editoriais


4 como] E quer Michaëlis   10 nen un] nenhun Michaëlis : nẽum Littera   13 viir] vĩir Michaëlis   15 [E] a quen Deus quisesse poder] A quen Deus quisesse [o] poder Michaëlis : A quem Deus quisesse [o] poder Littera   16 fogir] fugir Littera   19 pode] pod(e) Michaëlis   20 Ed Amor nunc’a ome leal vi Michaëlis : E Amor nunc’a home leal vi Littera   21 come mí] con mi Michaëlis : com’mi Littera   23 que se loass[en] én] quen se loasse én Michaëlis : quem se loasse en Littera   26 que] que[n] Michaëlis, Littera   27 e] om. Michaëlis, Littera   28 perdi] prendi Michaëlis, Littera

Paráfrase


(I) Xa eu quixera deixar de trobar se me deixase aquela que mo fai facer; mais non me quere deixar, agás se morrer, como deixarme so o poder de Amor, tan falso e tan traidor que nunca pugna senón por destruír aquel que é seu e non pode fuxir del.

(II) Eu, que non teño a onde fuxir que non haxa de voltar a el e ao seu poder, nunca del puiden recibir ningún ben, pois non o quixo Deus nin el nin a miña señora; antes me fai cada día peor e non espero que de aí me veña ben: con todo isto non podo fuxir del.

(III) E aquel a quen Deus quixese dar o poder de lle fuxir (a Amor) sería moi afortunado, pois das mil coitas en que pode meter a un home libraríase daquel desleal, de quen ninguén pode recibir senón mal; e de Amor nunca vin un vasalo desleal, e vexo a moitos queixarse coma min.

(IV) Por cantos eu vexo queixarse de Amor, se tamén vise que se louvasen por iso, ben me podería desmentir alguén do que del digo; mais non hai ninguén a quen eu vexa dicir de Amor outra cousa senón canto eu digo e que padecín sen recompensa de amor, que eu nunca perdín.

Métrica


Cantiga de amor, do tipo de mestría. Consta de catro estrofas de sete decasílabos agudos. As cobras son doblas, a excepción da rima a (primeiro verso de cada agrupación estrófica), que é unissonans, por causa da palavra perduda.

Esquema métrico: 4 x 10a 10b 10b 10c 10c 10d 10d (= RM 199:1)

Encontros vocálicos: 2 mi-o; 9 ajaa; 19 podeaver; 20 nuncaome; 21 vejoeu; 24 mi-o; 27 digoe

Notas


Texto
  • 4

    A conxunción como cumpre neste verso a función de introducir un infinivo explicativo, facéndoo equivaler a ‘isto é’ (só se rexistra en 87.8, 119.17, 167.11, 196.13, 220.11, 547.13, 638.3 e 861.13). A rareza da construción debeu levar a Michaëlis á emenda da lección manuscrita.

  • 5

    A sintaxe esixe a emenda da lección manuscrita, na liña de Michaëlis, a partir dun erro <de>/<a>, para, deste xeito, estabelecer unha estrutura paralela atan falso nen atal traedor. Neste sentido, no Cancioneiro da Ajuda percíbese unha maior presenza das formas reforzadas atal, atan, atanto, fronte a BV, que tenden a presentar as variantes sen a- protético. Véxase tamén 282.14 ou 285.19.

  • 14

    O verbo fugir é variante da forma, aínda maioritaria, fogir (< fŭgĕre), que sofreu un proceso de asimilación e harmonización vocálica ([o...í] > [u...í]) que afecta tamén as formas conxugadas; un proceso similar verifícase noutros verbos con representación no corpus profano: bulir (vs. bolir), cuspir (vs. cospir), destruir (vs. destroir), nuzir (vs. nozir); o mesmo acontece coas formas avurrido ou fugido. Cfr. nota a 460.2.

  • 15

    É relativamente frecuente a omisión da copulativa inicial de estrofa (e de fiinda ou de verso) nos manuscritos, que nos permite neste caso restaurar a isometría versal. Casos semellantes documéntanse en 106.8, 151.7, 157.7, 163.11, 261.13, 293.8, 294.7 e 13, 332.7, 408.7, 447.7, 448.8, 490.19, 586.11 etc.

  • 17-19

    Nótese como no final deste verso (desleal) foi copiado o final do v. 20 (desleal vi) por salto de liña, feito que obriga á emenda da lección manuscrita.

  • 20

    A consideración dunha hipotética forma ed para a copulativa e (< ĕt) é errada por parte de Michaëlis, que a introduciu tamén, a partir dunha falsa segmentación, en 7.13 e 54.22, talvez por influencia da variante contextual ed (perante vogal) da copulativa en italiano.

    Carolina Michaëlis (seguida por Littera) interpreta, por outra parte, que existe un erro de copia –por repetición– e corrixe o desleal do manuscrito, ao tempo que segmenta tamén unha preposición a no final de nunca, interpretando o verso como ‘nunca vin que Amor fose leal ao home’; ora ben, o texto de B non admite dúbidas: presenta o contraste da deslealdade do Amor fronte á lealdade do trobador, de modo que se pode manter a lección manuscrita, coa sinalefa nuncaome, que permite conservar a medida decasilábica do verso.

  • 21

    Michaëlis non desenvolveu a abreviatura presente en <com̄>, transformando o enlace na preposición con: xérase así o sintagma anómalo con mí ‘comigo’ (virado nunha imposíbel secuencia commi en Littera), que substitúe a estrutura comparativa coa forma oblicua do pronome. Véxase nota a 43.15.

  • 23

    O erro de copia, denunciado polo sentido e pola métrica, é certamente explicábel por haplografía.

  • 24

    Desdizer é documentación única na poesía profana galego-portuguesa, ao tempo que ten unha presenza moi esporádica na lingua medieval (cfr. tamén desdezidor en 1444.3).

  • 26

    O relativo que cumpre tamén funcións de quen na lingua medieval, sen que sexa necesario modificar a lección do manuscrito.

  • 28

    Michaëlis (e Littera) considerou que nesta pasaxe existe un erro <ꝑdj>/<p̄ndj>, de fácil explicación paleográfica. Porén, respectamos a lección enviada polo manuscrito, tendo en conta que no corpus non se localiza a expresión prender ben d’amor e, por outra parte, que o trobador non perdeu o que nunca tivo, en liña con Joan Lobeira, cando expresa exactamente esta idea:

    non pod’El tanto, pero pod’e val,
    que me faça perder, esto sei eu,
    da mia senhor ben, pois mo nunca deu (230.18-20).

Buscar
    Non se atopou ningún resultado

    Utilizamos cookies de terceiros con fins analíticos para poder coñecer os hábitos de navegación (por exemplo, páxinas visitadas). Lembre que, se aceptar cookies de terceiros, terá de as excluír das opcións do seu navegador ou do sistema ofrecido por terceiros.
    Clique no botón correspondente para aceptar ou rexeitar as cookies:

    ConfiguraciónsAceptar