[last revised: 04/08/2025]Print

472 [= RM 18,15]
Don Meendo, Don Meendo
Afonso X

Don Meendo, Don Meendo,
por quant’ora eu entendo,
quen leva o baio non leixa a sela.
Amigo de Souto Maior,
daquesto sõo sabedor:
quen leva o baio non leixa a sela.
Don Meendo de Candarei,
per quant’eu de vós apres’ei,
quen leva o baio non leixa a sela.
 
 
 
 
5
 
 
 
 

Manuscripts

B 474bis

Editions

I. Edicións críticas: Lapa (1970 [1965]: 6 [= LPGP 147]); Paredesa (2001: 180); Lopes (2002: 62); Paredesb (2010a: 160); Littera (2016: I, 89).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 157); Machado & Machado (1950: II, 332); Paredes (2010b: 124-125); (1880: 157); Machado & Machado (1950: II, 332); Paredes (2010b: 124-125); Paredes (2010c: 86); Rios Milhám (2018b: III, 472).
III. Antoloxías: Departamento de Filologia Galega (1980: 25); Carballo Calero & García Rodríguez (1983: 33); Tavares & Miranda (1987: 364).

Manuscript variants

5 sõo] soon B

Editorial variants

5 sõo] soon Lapa, Paredesa, Paredesb : sõõ Lopes

Paraphrase

(I) Don Meendo, Don Meendo, por canto eu sei, quen leva o cabalo non deixa a sela.

(II) Amigo de Souto Maior, disto son sabedor: quen leva o cabalo non deixa a sela.

(III) Don Meendo de Candarei, por canto eu aprendín de vós: quen leva o cabalo non deixa a sela.

Metrics

Esquema métrico: 7’a 7’a 11’B (I [cfr. RM 26:108]) +  8a 8a 11’B (II, III [cfr. RM 26:104])

Notes

Text
  • 3

    Obsérvese como o refrán está constituído por un proverbio (verv’antigo) (véxase Filgueira Valverde 1992: 165-207)1 .
    No relativo a baio, no corpus profano predomina o seu uso como substantivo co valor de ‘cabalaría (de cor baia)’, tal como acontecerá tamén en castelán no Cancioneiro de Baena (véxase Montero Curiel & Montero Curiel 2005: 57-59).

  • 4

    O topónimo debe referirse ao actual concello pontevedrés de Soutomaior.

  • 7

    Meendo de Candarei xa aparecía na cantiga anterior de Afonso X (nº 471).

  • 8

    Sobre a frase formularia per quant’eu de vós apres’ei véxase nota a 230.10 e 1118.20. Aliás, obsérvese a aparición case literal desta frase formularia nas Cantigas de Santa Maria:

    Poren don Affons’ el Rei
    na ssa capela
    trage, per quant’ apres’ ei,
    end’ a mais bela     (CSM 18.82).

  1. ^

    Resulta curioso comprobar a aparición do baio e de sela (agora forma verbal) na Crónica de D. Fernando, de Fernan Lopez, nunha expresión tamén proverbial: al cuida ell bayo e all cuida quem o sella (Macchi 2004: 435).

Search
    No results

    This site uses third-party cookies for analytical purposes to help us track and monitor how users navigate the site (e.g. which pages they visit). Remember that if you accept third-party cookies, you should delete them from your browser options or from the system provided by the third party in question.
    Click below to accept or to edit your cookie settings.

    SettingsAccept