1216 [= RM 110,1]

Des quando vos fostes d’aqui

Nuno Treez

Notes

Texte

• *

  De acordo coa rima, como elemento funtamental estruturador dos versos, e a diferenza de Cohen, dispomos a cantiga en versos octosilábicos.

• 6

  Nótese a presenza en V da lección si, que pode considerarse variante da conxunción condicional se, igual que acontece en 1173.5, onde é B o cancioneiro que achega esta forma, variante extremadamente rara na lírica trobadoresca (véxase 460.25).

• 10

  En Cohen (e Littera) aparece unha segmentación soub’i que resulta desnecesaria e non achega contido semántico ao texto. Neste caso mesmo semella desaconsellábel por razóns internas de transmisión dos textos: a terminación -i da P1 de pretérito é típica dos apógrafos italianos, diverxentes neste caso daqueles transmitidos polo Cancioneiro da Ajuda, que en xeral presenta soube: soube A / soubi B (159.3, 279.15, 300.2) e soube A / soubi BV (417.9, 807.17). Xustamente por iso quizais a única segmentación ‘segura’ de soub’i debe ser a realizada nunha cantiga de Roí Fernandiz de Santiago, onde son coincidentes A, B e V (900.9).

• 12

  Obsérvese como que cumpre diferente función nos sucesivos refráns, pois é completivo nas estrofas I e III e ten valor consecutivo na estrofa II, cunha variación funcional que encontramos en máis cantigas. Cfr. nota a 27.4.

• 18

  Neste verso rexístrase a forma Clemenço (reaparece tamén nas cantigas 1217, 1218 e 1219 de Nuno Treez), procedente dunha base latina con cl- inicial (cfr. o erro <d>/<cl> en V) de onde esperariamos un resultado [t͡ʃ] ou [cr]. Esta variante fonética para o tratamento do grupo latino cl- debe ser relacionada coa evolución doutros grupos, como pl- e fl-, que, para alén do resultado [t͡ʃ], ofrecen, nalgúns vocábulos, como resultado diverxente a solución rotatizada cr-, pr- e fr-; neste sentido, convén insistir na frecuencia con que no territorio galego-portugués alternan as solucións cr-/cl-, pr-/pl- e fr-/fl- pola vacilación fonética [ɾ] ~ [l] nestes grupos. Así, a carón dos xerais prazer e preito, achamos un caso de pleito (434.13) e mais o sistemático planeta (1340.2, 3, 8, 12 e 27; 1451.23), para alén de bastantes casos de plazer: 7.44, 9.1, 20.23, 62.3, 102.11, 412.29, 924.3, 1624.1. Por súa vez, sendo clerigo forma única, existe vacilación entre clerizia (1340.11, 1497.36) e crerezia ~ crerizia (888.43, 917.3); por último, fronte ao maioritario frol e fror, rexístrase tamén flor (113.15, 517.17, 551.16, 585.1 e 4, 864.19, 866.2), para alén do antropónimo Flores (530.9, 772.10).

  San Clemenço fai referencia a San Clemenço do Mar (véxase cantiga 1217), unha ermida con esta advocación na Illa do Santo do Mar na costa de Marín (na parroquia de Ardán) (véxase Souto Cabo 2018: 89).