806 [= RM 114,25]
Ũa don’á que eu quero gran ben

Ũa don’á que eu quero gran ben
por mal de , par Deus, que non por al;
pero que sempre mi fez e faz mal
e fara, direi-vo-lo que m’aven:
mar nen terra, nen prazer nen pesar,
nen ben nen mal non ma poden quitar
do coraçon, e que sera de min?
[E] morto son se cedo non morrer:
ela ja nunca ben mi á de fazer,
mais sempre mal; e, pero ést’assi,
mar nen terra, nen prazer nen pesar,
[nen ben nen mal non ma poden quitar]
do coraçon; ora mi vai peior,
ca mi ven dela, por vos non mentir,
mal se a vej’e mal se a non vir,
que de coitas máis cuid’a maior:
mar nen terra, nen prazer nen pesar,
[nen ben nen mal non ma poden quitar].
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 

Manuscritos


B 810, V 394

Edicións


I. Edicións críticas: Nunes (1972 [1932]: 244-245); Cunha (1999 [1945]: 106-107); Monteagudo (1984: 351 [= LPGP 724]); Littera (2016: II, 214).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 148-149); Braga (1878: 74); Cotarelo Valledor (1934: 207); Machado & Machado (1953: IV, 111).
III. Antoloxías: Nemésio (1961 [1949]: 126); Torres (1977: 162); Ferreira (1988: 55-56); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996b: 165); Brea López & Fernández Guiadanes (2014: 99-100).

Variantes manuscritas


2 por mal] (grā ben) / por mal V   5 terra] teira BV   6 ma] mha V   8 morrer] moirer B   11 terra] tirā BV   17 terra] tirā B : trrā V

Variantes editoriais


1 don’á] dona Nunes, Cunha, Monteagudo, Littera   4 direi] derey Cunha   6 ma] mh-a Nunes : my-a Cunha : mi a Littera   7 do] de Monteagudo; min] mi Nunes   8 [E] morto son] Morto son Nunes, Monteagudo : Morto sõ[o] Cunha, Littera; non morrer] [mi] non valer Nunes   10 e pero] e, pero Littera; ést’assi] est’é assy Monteagudo   11 pesar] posar Cunha   12 ma] mh-a Nunes : my-a Cunha : mi a Littera   13 mi] me Monteagudo   14 vos] uus Monteagudo   16 que de coitas máis cuid’a maior] que coitas [as] mays cuyd’a mayor Nunes : que de coytas mays cuyd’ [é] a mayor Cunha : que de coytas máys cuyd’ [eu] a mayor Monteagudo : que de coitas mais cuid[o] a maior Littera   18 ma] mh-a Nunes : my-a Cunha : mi a Littera

Paráfrase


(I) Hai unha dona que eu amo para desgraza miña, por Deus, e non por outra cousa; aínda que sempre me fixo e fai e fará mal, direivos o que me sucede: nin mar nin terra, nin pracer nin pesar, nin ben nin mal non ma poden quitar (II) do corazón; e que vai ser de min? E morto son se non morro axiña: ela xa nunca me ha facer ben, mais sempre (me ha facer) mal; e, aínda que isto é así, nin mar nin terra, nin pracer nin pesar, nin ben nin mal non ma poden quitar (III) do corazón; e agora vaime peor, porque –non vos mentirei– vénme dela mal se a vexo e mal se a non vexo, de xeito que, das coitas, penso sobre todo na maior: nin mar nin terra, nin pracer nin pesar, nin ben nin mal non ma poden quitar.

Métrica


Esquema métrico: 3 x 10a 10b 10b 10a 10C 10C (= RM 160:192)

Encontros vocálicos: 9 miá; 16 má·is

Notas


Texto
  • *

    Esta composición é unha cantiga ateúda, con ligazón sintáctico-discursiva entre todas as súas estrofas, incluída na relación de cantigas ateúdas confeccionada por Gonçalves (2016 [1993]: 269-270).

  • 1

    A diferenza de todos os editores precedentes, coidamos máis acaída a segmentación da forma verbal á en dona, de xeito que se elimina calquera tipo de incoherencia sintáctica (anacoluto), ao tempo que permite, por medio da puntuación, marcar ben os períodos da estrofa.

  • 6

    Nótese a variación ma / mi-a en B e V, respectivamente, que permite optar por unha ou outra variante, por máis que atribuamos prioridade á lección de B, tal como acontece en diversas pasaxes ao longo dos canconeiros (624.5, 1032.10, 1230.15, ou 1450.16 –artigo–). Cfr. 239.18 ou 984.14, con lección mi-o e mi-a en A vs. B.

  • 8

    Aínda que en Charinho aparecen habitualmente as formas sõo (413.4 e 8, 809.8, 1636.22) e soo (407.24) como P1 de presente de seer, preferimos restaurar a isometría cunha copulativa inicial que ten a vantaxe, sobre outras opcións, de manter a tonicidade na cuarta sílaba do verso. Repárase na manutención da hipometría en Monteagudo e, sobre todo, na intervención que Nunes realiza sobre a lección manuscrita, que considera insuficiente: morto son, sse çedo [mi] non valer.

  • 14

    A frecuente frase formularia por non mentir, que permite a interpolación de diversos elementos (vos, eu etc.), equivale a outras expresións de certeza, como per bõa fe, de pran etc. Neste caso presenta a forma por vos non mentir, que non volve aparecer no corpus.

  • 16

    Considerando a posibilidade de contaxe bisilábica de mais (Ferreiro 2016c), son desnecesarias as diversas emendas dos editores neste verso, todas inducidas polo aparente problema de hipometría.

Buscar
    Non se atopou ningún resultado

    Utilizamos cookies de terceiros con fins analíticos para poder coñecer os hábitos de navegación (por exemplo, páxinas visitadas). Lembre que, se aceptar cookies de terceiros, terá de as excluír das opcións do seu navegador ou do sistema ofrecido por terceiros.
    Clique no botón correspondente para aceptar ou rexeitar as cookies:

    ConfiguraciónsAceptar