I. Edicións críticas: Nunes (1972 [1932]: 244-245); Cunha (1999 [1945]: 106-107); Monteagudo (1984: 351 [= LPGP 724]); Littera (2016: II, 214).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 148-149); Braga (1878: 74); Cotarelo Valledor (1934: 207); Machado & Machado (1953: IV, 111).
III. Antoloxías: Nemésio (1961 [1949]: 126); Torres (1977: 162); Ferreira (1988: 55-56); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996b: 165); Brea López & Fernández Guiadanes (2014: 99-100).
2 por mal] (grā ben) / por mal V 5 terra] teira BV 6 ma] mha V 8 morrer] moirer B 11 terra] tirā BV 17 terra] tirā B : trrā V
1 don’á] dona Nunes, Cunha, Monteagudo, Littera 4 direi] derey Cunha 6 ma] mh-a Nunes : my-a Cunha : mi a Littera 7 do] de Monteagudo; min] mi Nunes 8 [E] morto son] Morto son Nunes, Monteagudo : Morto sõ[o] Cunha, Littera; non morrer] [mi] non valer Nunes 10 e pero] e, pero Littera; ést’assi] est’é assy Monteagudo 11 pesar] posar Cunha 12 ma] mh-a Nunes : my-a Cunha : mi a Littera 13 mi] me Monteagudo 14 vos] uus Monteagudo 16 que de coitas máis cuid’a maior] que coitas [as] mays cuyd’a mayor Nunes : que de coytas mays cuyd’ [é] a mayor Cunha : que de coytas máys cuyd’ [eu] a mayor Monteagudo : que de coitas mais cuid[o] a maior Littera 18 ma] mh-a Nunes : my-a Cunha : mi a Littera
(I) Hai unha dona que eu amo para desgraza miña, por Deus, e non por outra cousa; aínda que sempre me fixo e fai e fará mal, direivos o que me sucede: nin mar nin terra, nin pracer nin pesar, nin ben nin mal non ma poden quitar (II) do corazón; e que vai ser de min? E morto son se non morro axiña: ela xa nunca me ha facer ben, mais sempre (me ha facer) mal; e, aínda que isto é así, nin mar nin terra, nin pracer nin pesar, nin ben nin mal non ma poden quitar (III) do corazón; e agora vaime peor, porque –non vos mentirei– vénme dela mal se a vexo e mal se a non vexo, de xeito que, das coitas, penso sobre todo na maior: nin mar nin terra, nin pracer nin pesar, nin ben nin mal non ma poden quitar.
Esquema métrico: 3 x 10a 10b 10b 10a 10C 10C (= RM 160:192)
Encontros vocálicos: 9 mi‿á; 16 má·is
Esta composición é unha cantiga ateúda, con ligazón sintáctico-discursiva entre todas as súas estrofas, incluída na relación de cantigas ateúdas confeccionada por Gonçalves (2016 [1993]: 269-270).
A diferenza de todos os editores precedentes, coidamos máis acaída a segmentación da forma verbal á en dona, de xeito que se elimina calquera tipo de incoherencia sintáctica (anacoluto), ao tempo que permite, por medio da puntuación, marcar ben os períodos da estrofa.
Nótese a variación ma / mi-a en B e V, respectivamente, que permite optar por unha ou outra variante, por máis que atribuamos prioridade á lección de B, tal como acontece en diversas pasaxes ao longo dos canconeiros (624.5, 1032.10, 1230.15, ou 1450.16 –artigo–). Cfr. 239.18 ou 984.14, con lección mi-o e mi-a en A vs. B.
Aínda que en Charinho aparecen habitualmente as formas sõo (413.4 e 8, 809.8, 1636.22) e soo (407.24) como P1 de presente de seer, preferimos restaurar a isometría cunha copulativa inicial que ten a vantaxe, sobre outras opcións, de manter a tonicidade na cuarta sílaba do verso. Repárase na manutención da hipometría en Monteagudo e, sobre todo, na intervención que Nunes realiza sobre a lección manuscrita, que considera insuficiente: morto son, sse çedo [mi] non valer.
A frecuente frase formularia por non mentir, que permite a interpolación de diversos elementos (vos, eu etc.), equivale a outras expresións de certeza, como per bõa fe, de pran etc. Neste caso presenta a forma por vos non mentir, que non volve aparecer no corpus.
Considerando a posibilidade de contaxe bisilábica de mais (Ferreiro 2016c), son desnecesarias as diversas emendas dos editores neste verso, todas inducidas polo aparente problema de hipometría.
Utilizamos cookies de terceiros con fins analíticos para poder coñecer os hábitos de navegación (por exemplo, páxinas visitadas). Lembre que, se aceptar cookies de terceiros, terá de as excluír das opcións do seu navegador ou do sistema ofrecido por terceiros.
Clique no botón correspondente para aceptar ou rexeitar as cookies: