181 [= RM 125,25]
Moir’eu e praz-me, si Deus me perdon

Moir’eu e praz-me, si Deus me perdon,
e de mia mort’ei eu mui gran sabor
por non sofrer mui gran coita d’amor
que sofri sempre no meu coraçon,
ca log’aquesta coita perderei.
E, amigos, direi-vos outra ren:
pesa-me muito que non veerei,
ante que moira, meu lum’e meu ben.
Soia-m’eu mia morte recear
e avia gran sabor de viver,
e ora moir’e praz-me de morrer
e non querria ja máis viv’andar,
e do que moiro gran prazer end’ei.
E amigos, direi-vos outra ren:
pesa-me muito que non veerei,
ante que [moira, meu lum’e meu ben].
En me prazer con mia morte razon
faç’eu mui grande, par Nostro Sennor,
ca sei de pran que, pois eu morto for,
log’esta coita perderei enton,
e quen ora temo non temerei.
E amigos, direi-vos outra ren:
pesa-me muito que non veerei,
[ante que moira, meu lum’e meu ben].
E quero-vos ora desenganar
qual ést’o ben que eu queria aver:
é mia sennor, do mui bon parecer,
e que mi faz mia morte desejar,
e que nunca máis veer poderei.
E amigos, direi-vos outra ren:
pesa-[me muito que non veerei,
ante que moira, meu lum’e meu ben].
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 
 
20
 
 
 
 
25
 
 
 
 
30
 
 

Manoscritti


A 91, B 195

A orde das catro estrofas desta cantiga (a IV falta en A) é diferente na copia do Cancioneiro da Biblioteca Nacional: I-III-IV-II.

Edizioni


I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 192-193); Blasco (1984: 109-110 [= LPGP 824]); Marcenaro (2012b: 180-181); Littera (2016: II, 346).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 83-84); Carter (2007 [1941]: 55); Marques Braga (1945: 175-176); Machado & Machado (1949: I, 317-318); Fernández Pousa (1953: 10-11); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2018a: II, 181).

Varianti manoscritte


1 -me, si Deus me] mj sedeꝯ mj B   2 eu mui] eımuy B   4 que] qʷl B   6 vos] uus A   7 me] mj B; veerei] uerei A   11 -me de morrer] mj de moʳrer B   12 querria] q̄iria B   13 moiro] meyro B   14 vos] vos A   15 pesa] Cesa A; me] mj B; veerei] uerei A   17 En me] De mj B   18 faç’eu] faço B   19 de pran] muj bē B   21 e quen ora temo non temerei] pʳ enmj p̃z pʳ aq̄sto sei B   23 me] mj B; veerei] uerei A   30 direi] derey B

Varianti editoriali


1 si] se Littera   6 vos] vus Michaëlis, Blasco   14 vos] v[u]s Blasco : vus Michaëlis   19 vos] vus Blasco   22 vos] vus Michaëlis, Blasco   25 vos] vus Michaëlis, Blasco   26 queria] queri(a) Michaëlis   28 e] a Michaëlis   30 vos] vus Michaëlis, Blasco

Parafrasi


(I) Morro e práceme, así Deus me perdoe, e teño gran desexo da miña morte por non sufrir a grandísima coita de amor que sempre sufrín no meu corazón, porque logo perderei esta coita. E, amigos, direivos outra cousa: pésame moito porque non verei, antes de eu morrer, a miña luz e o meu ben.

(II) Adoitaba eu temer a miña morte e tiña gran gusto de vivir, e agora morro e práceme morrer e xa non querería vivir máis, e teño gran pracer porque morro. E, amigos, direivos outra cousa: pésame moito porque non verei, antes de eu morrer, a miña luz e o meu ben.

(III) Teño eu gran razón en me compracer coa miña morte, por Noso Señor, pois sei sen dúbida que, despois de eu morrer, perderei logo esta coita, e a quen agora temo non temerei. E, amigos, direivos outra cousa: pésame moito porque non verei, antes de eu morrer, a miña luz e o meu ben.

(IV) E quérovos agora expresar cal é o ben que eu quería ter: é a miña señora, de moi fermosa aparencia, a que me fai desexar a miña morte e a que nunca máis poderei ver. E, amigos, direivos outra cousa: pésame moito porque non verei, antes de eu morrer, a miña luz e o meu ben.

Metrica


Esquema métrico: 4 x 10a 10b 10b 10a 10c 10D 10C 10D (= RM 175:1)

Encontros vocálicos: 9 So·i·a; 26 queriaaver

Note


Testo
  • 7

    Resulta sorprendente a reiterada aparición de verei en A, con crase vocálica a partir da forma precedente veerei e coa conseguinte hipometría versal, que a trisilábica forma veerei de B evita. En calquera caso, en B (e V) percíbese, con relación a A, unha maior tendencia á utilización de formas gráficas máis arcaicas de seer e veer no relativo á conservación de hiatos gráficos en posición pretónica: Tan vil vos serei [<seerei> B] de pagar (90.15), ca nunca vira, nen vi, nen verei [<ueerei> B] (178.6), u veran [<ueeram> B] ela que tan muito val (195.36) o entender máis como seria [<seeria> B] (236.7), ben vera [<ueera> B] que cab’ela non son ren (305.9), meu ben seria <seeria> B, <seeria> V]; mais non llo direi (996.15) etc.

  • 13

    Mantemos a lección de AB coa forma do, a pesar de que a fórmula habitual neste tipo de construcións de relativo é coa preposición de sen presenza do artigo (de que moiro). A fórmula presente neste verso (do que moiro) refírese, pois, a ‘todo aquilo que lle causa a morte’.

  • 21

    O texto do Cancioneiro da Biblioteca Nacional é totalmente diverxente da lección de A: por én mi praz por aquesto que sei.

  • 26

    Un dos motivos desta cantiga, expresado reiteradamente no refrán, é o desexo que o namorado ten de ver o seu lume e o seu ben antes de morrer por causa da coita. Os vv. 25-26 están formulados de forma que anuncian unha aclaración sobre o ben desexado, que é explicitado no v. 27: é mia senhor.

    Agora ben, cinguíndonos ao texto de B, único manuscrito que transmite a estrofa IV, a edición destes versos sería a seguinte:
              E quero-vos ora desenganar
              qual ést’o ben que eu queria aver:
    ​​​​​​​          é mia sennor, do mui bon parecer...

    Certamente, a identificación do ben desexado coa propia amada e o emprego do verbo aver para a expresión de tal desexo, supón unha formulación poética interesante. Porén, tal identificación sería un caso moi raro, por non dicir único, fronte aos numerosos casos en que se rexistra a fórmula con preposición de ou con posesivo (aver ben de mia senhor, aver ben da dona, aver ben de vós, aver vosso ben etc.).

    É por iso que, tendo en conta, por un lado, a frecuente confusión entre os verbos aver e veer (véxase nota a 66.31), e por outro a relativa frecuencia da expresión veer ben, consideramos que tería lóxica emendar a lección aver do manuscrito para veer e editar o ben que queria veer, prescindindo do pronome eu por razóns métricas (así o fai Rios Milhám).

    Formulacións parecidas en que o substantivo ben se pode entender como referido á propia dama e se utiliza co verbo veer encontrámolas no descordo de Nun’Eanes Cerzeo: 

    ​​​​​​​          pero das terras averei soidade,
    ​​​​​​​          de que m’ora ei a partir despagado,
    ​​​​​​​          e sempr’i tornará o meu cuidado
    ​​​​​​​          por quanto ben vi eu en elas ja (108.18).

    E tamén en cantigas en que o termo ben pode ser interpretado simultaneamente como adverbio ou como substantivo, referido á dama. Así nos versos finais de UC 388 de Joan Garcia de Guilhade:

    ​​​​​​​          ja Deus nunca me perdon
    ​​​​​​​          se ben vejo nen se ben ei;
    ​​​​​​​          se me Deus ajudar
    ​​​​​​​          e me cedo quiser tornar
    ​​​​​​​          u eu ben vi, ben veerei (vv. 17-21).

    Ou na cantiga UC 947 de Joan Airas de Santiago:

    ​​​​​​​          e dizen que non vejo ben, senhor,
    ​​​​​​​          e verdad’é, seed’én sabedor,
    ​​​​​​​          u eu alhur sen vós ei de viver (vv. 8-10).

    Con todo, nestas mesmas cantigas dáse un xogo poético entre as expresións aver ben e veer ben que, alén da proximidade fonética, parece estabelecer unha equivalencia de significado, pois ver o ben máis desexado, a dama, equivale a ter ben. Así o ocorre en UC 947, onde guarir sen vós, isto é, non ver a dama, equivale a non aver ben:

    ​​​​​​​          Dizen, senhor, que non ei eu poder
    ​​​​​​​          de veer ben, e, por vos non mentir,
    ​​​​​​​          gran verdad’é, quand’eu alhur guarir
    ​​​​​​​          ei sen vós, que non posso ben aver (vv. 1-4).

    E tamén nos versos finais de UC 388 antes citados: 

    ​​​​​​​          ja Deus nunca me perdon
              se ben vejo nen se ben ei.

    Neste marco, pódese manter o verbo aver presente no manuscrito, interpretando que o ben que quere ter (aver) antes de morrer é poder ver a súa señora, polo que encaixaría perfectamente co desexo expresado no refrán.

Cerca
    Nessun risultato trovato

    Utilizziamo cookie di terze parti per scopi analitici in modo da poter tracciare le abitudini di navigazione (ad esempio i siti visitati). Si avvisa l’Utente che se accetta cookie di terze parti, dovrà escluderli dalle opzioni del browser o dal sistema offerto dalle terze parti.
    Clicca per accettare o rifiutare i cookies:

    ImpostazioniAccetta