346 [= RM 157,25]
Gran coita sofr’e vo[u]-a negando

Gran coita sofr’e vo[u]-a negando,
ca non quis Deus que coita sofresse
que eu ousasse, mentre vivesse,
nunca dizer, e por aquist’ando
[m]aravillado de como vivo
en tan gran coita com’oj’eu vivo.
E esta coita, de que eu jaço
cuidando sempre des que me deito,
pois me levo, sol non é en preito
que cuid’en al, e por én me faço
maravillado de como vivo
[en tan gran coita com’oj’eu vivo].
Ben sei que ome sol non m’entende
qual coita sofr’e como coitado
eu viv’oje, ne[n] ést’ome nado
que o soubess’e que non fosse ende
maravillado de como vivo
[en tan gran coita com’oj’eu vivo].
E non o ouso dizer, cativo;
demais, desejo mia mort’, e vivo.
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 
 
20

Manuscritos


A 210

Edições


I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 411-412 [= LPGP 302]); Littera (2016: I, 329); Bruno (2022: 33-34); Staffieri (2024: 121).
II. Outras edicións: Carter (2007 [1941]: 123-124); Machado & Machado (1960: VII, 28); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2018b: III, 346).
III. Antoloxías: Ferreiro & Martínez Pereiro (1996b: 65).

Variantes manuscritas


3 ousasse] oussase A   7 E esta] E {e}sta A; jaço] ia(s)ço A   15 viv’oge] uiuu oge A

Variantes editoriais


7 jaço] jasço Littera   9 en] en Littera   16 soubess’e ... fosse] soubesse ... foss(e) Michaëlis : soubesse ... foss’ Littera : soubesse ... fosse Bruno

Paráfrase


(I) Gran coita sufro e vouna ocultando, porque non quixo Deus que sufrise coita de que eu ousase falar mentres vivise, e por isto estou marabillado de como vivo en tan gran coita como hoxe eu vivo.

(II) E (por) esta coita, en que estou pensando sempre desde que me deito, despois de me erguer tampouco é posíbel que pense en ningunha outra cousa, e por iso estou marabillado de como vivo en tan gran pena como hoxe eu vivo.

(III) Sei ben que ninguén entende sequera a coita que sufro e o coitado que vivo eu agora, nin naceu home que o soubese e que por iso non fose marabillado de como vivo en tan gran pena como hoxe eu vivo.

(1) E non o ouso dicir, infeliz de min; por riba, desexo a miña morte, e vivo.

Métrica


Esquema métrico: 3 x 9’a 9’b 9’b 9’a 9’C 9’C + 9’c 9’c (= RM 160:309)

Encontros vocálicos: 16 fosseende

Notas


Texto
  • 1

    Perante a lección <uoa> temos unha dupla posibilidade de interpretación: ou estamos perante un relativamente frecuente erro <o>/<ou> en A (véxase nota a 65.32), ou perante a redución da secuencia trivocálica [‘owa] (vou-a > vo-a) que non se rexistra no Cancioneiro da Ajuda. Cfr. nota a 292.16.

  • 3

    No Cancioneiro da Ajuda detéctanse algúns casos de confusión de sibilantes, probabelmente un fenómeno gráfico sen transcendencia fonolóxica. A forma <oussase> ousasse neste verso mostra unha dupla confusión, talvez por troca de posición. Por unha banda, a confusión <-ss->/<-s->, como outra formas que achamos ao longo do cancioneiro: como <dessamar> desamar (66.21), <dessamparado> desamparado (317.21), <oussasse> ousasse (268.2, 275.4308.11, 313.8) e <oussen> ous’én (268.3), ou as repetidas <guissa> guisa e <guissada> guisada (72.27, 137.32, 140.1, 2 e 5, 146.19, 147.3, 150.4, 259.18, 409.8, 692.7), <pessar> pesar (90.21, 214.21, 395.9, 439.4 e 10, 441.6, 12 e 18), <quissesse> quisesse (199.27, 407.10), <quisso> quiso (407.11) e <quisser> quiser (71.18, 692.13). Véxanse tamén notas a 69.7, 80.10, 88.15 e 89.2.

    Por outra banda, <oussase> implica tamén a confusión de sibilantes que se detecta especialmente en desinencias do pretérito de subxuntivo: <amase> amasse (409.6), <deues(e)> devesse (282.14), <disses(e)> dissesse (409.21), <ousas(e)> ousasse (982.22), <podes(e)> podesse (409.2), <quisesedes> quisessedes (88.15, 812.7), <soffresen> sofressen (85.17), <uis(e)> visse (138.6). Alén desta desinencia, tamén se acha a mesma representación gráfica en <asi> assi (240.23, 318.15), <disesse> dissesse (199.28), <outrosi> outrossi (413.11, 17 e 23, cfr. outrossi no v. 5), <pos(o)> posso (409.14), <uasalo> vassalo (84.12), <uoso> vosso (362.2). Véxanse tamén notas a 66.21, 69.7, 80.10 e 89.2.

  • 4

    Eis a única ocorrencia de aquisto (vs. aquesto), coherente coa escasa representación das formas demostrativas invariábeis con [i] como vogal tónica. Véxase nota a 282.16 e 625.9.

  • 7

    As formas regulares jaço, jaça, presente de indicativo e de subxuntivo de jazer (< iacēre) son as ofrecidas polo Cancioneiro da Ajuda (80.10, 130.1 –<iazco> B–, 174.4 –<iasco> B–, 346.7), fronte ás formas jasco e jasca e demais formas do presente subxuntivo –anómalas a partir do lat. iacĕo e iacĕam, respectivamente–, propias dos apógrafos italianos (14.32, 1605.10 e 13, 1606.21)1 .

  • 15

    Na lección do Cancioneiro da Ajuda existe unha errada repetición de <u>, de modo que o texto correcto debería ser <uiu oge>.

  • 16

    A segmentación da copulativa facilita a articulación sintáctica, ligando soubesse e fosse.

  1. ^

    Se cadra son produto da analoxía cos verbos incoativos e similares (cfr., por exemplo, conhosco vs. conhoces).

Procurar
    Não foram encontrados resultados

    Utilizamos cookies de terceiros com fins analíticos para conhecer os hábitos de navegação (por exemplo, páginas visitadas). Ao aceitar cookies de terceiros, terá de as excluir das opções do seu navegador ou do sistema oferecido por terceiros.
    Clique no botão correspondente para aceitar ou recusar as cookies:

    DefiniçõesAceitar