No final da cantiga aparece en BV o que, por erro, constituiría unha nova aparición do refrán: Quelhi perdoasse.
I. Edicións críticas: Nunes (1973 [1928]: 143-144 [= LPGP 273-274]); Cohen (2003: 210); Littera (2016: I, 291-292).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 129); Braga (1878: 62); Machado & Machado (1953: IV, 19-20).
III. Antoloxías: Ferreiro & Martínez Pereiro (1996a: 54-55); Magalhães (2007: 93).
5 perdoasse] pdoasse B 20 dereito] deʼyto V 26 enton] eutō B
En Nunes as dúas fiindas aparecen dispostas como unha nova estrofa co correspondente refrán reintegrado.
3 cuitado] coitado Nunes 5 que lhi perdoasse, non quix] que lhi perdoass’, e non quis Littera 8 mi] me Nunes 10 veo] vẽo Cohen 11 que lhi perdoasse, non quix] que lhi perdoass’, e non quis Littera 16 [eu] fezess’e, por Deus] fezesse [eu] por Deus Nunes : [eu] fezesse, por Deus Littera 17 que lhi perdoasse, non quix] que lhi perdoass’, e non quis Littera 21 vẽo] veo Littera 23 que lhi perdoasse, non quix] que lhi perdoass’, e non quis Littera
(I) Amigas, cando un día o meu amigo se foi de aquí, aínda que eu o vin coitado e el antes me rogou moito que lle perdoase, non quixen, e fixen mal porque non o fixen.
(II) E teño pavor a que se vaia lonxe de aquí, así Deus me perdoe, e farao con moita razón, pois veume antes rogar que lle perdoase: non quixen, e fixen mal porque non o fixen.
(III) El chamábame luz dos seus ollos e seu ben e seu mal, e non o facía por outra cousa, para que eu o fixese e, por Deus, que lle perdoase: non quixen, e fixen mal porque non o fixen.
(IV) E se por iso o perdín, nunca vin unha razón máis xusta, pois veu chorar ante min e díxome o que vos direi, que lle perdoase: non quixen, e fixen mal porque non o fixen.
(1) E sempre diso me arrepentirei porque daquela non lle perdoei, (2) pois, se eu lle perdoase alí, nunca el se iría de aquí.
Esquema métrico: 4 x 8a 8b 8b 8a 8C 8C + 8a 8a + 8b 8b (= RM 160:339)
Encontros vocálicos: 3 mi‿o; 22 -mi‿o
Esta cantiga presenta un refrán que foi incorporado, case literalmente, a unha cantiga escarniña de Don Denis (cfr. 1557.r1-r2):
per que lhi trobasse: non quis,
e fiz mal porque o non fiz.
A intertextualidade entre as dúas composicións (véxase Gonçalves 2016 [1992]: 222-225) aínda vai máis lonxe, pois a cantiga dionisina tamén presenta dúas fiindas, ambas coas mesmas rimas -ei e -i de Estevan Travanca.
Neste sentido, a edición de Nunes é errada (as rimas indican o carácter de fiindas), seguramente condicionada polo inicio do refrán que por lapso de copia aparece nos manuscritos tras o verso derradeiro (véxase tamén Gonçalves 2016 [1992]: 223-224).
O refrán desta cantiga presenta a mesma rima defectuosa (fiz - quix)1 que a cantiga 698 (vv. 5-6), que di respecto a unha nivelación fonolóxica de sibilantes que non é canónica nas rimas trobadorescas (cfr., tamén, a rima vezes : meses en 1467.8-11, rafez : Ocres en 1610.16-18 e Galiza : Fariza : peliça : liça en 1635.18-24). Cfr. notas a 206.4-6, 383.19-20, 427.5-6, 453.5-6 e 1118.10-12.
Por outra banda, é posíbel a segmentación da conxunción copulativa (realizada na edición de Littera) no primeiro verso do refrán, que non modifica semanticamente o texto, embora sintacticamente non encaixe ben no contexto da primeira estrofa:
Amigas, quando se quitou
meu amig’um dia daqui,
pero mi o eu cuitado vi
e m’el ante muito rogou
que lhi perdoass’, e nom quix,
e fiz mal porque o nom fiz.
Xa Lapa considerou «infeliz» a interpolación de eu realizada por Nunes (Lapa 1982: 165), que propuña substituír por unha copulativa: e que o fezesse, por Deus ou que o fezesse, e por Deus. Porén, a opción de Cohen coa interpolación de eu onde non hai posibilidade de sinalefa e coa segmentación da copulativa en fezess’e (que Littera non realiza) resolve satisfactoriamente a hipometría e o sentido do verso.
A correcta disposición das dúas fiindas, fronte á súa conversión nunha nova estrofa tal como Nunes editou a cantiga, foi proposta por Elsa Gonçalves (2016 [1992]: 223-224).
Na realidade, nesta época a distinción entre sibilantes en posición final podería estar xa neutralizada.
Nous utilisons des cookies de tiers à des fins analytiques pour pouvoir connaître les habitudes de navigation (par exemple, les pages visitées). N'oubliez pas que si vous acceptez les cookies de tiers, vous devrez les exclure des options de votre navigateur ou du système proposé par des tiers.
Cliquez sur le bouton correspondant pour accepter ou rejeter les cookies :