[últ. rev.: 25/11/2024]Imprimir

1029 [= RM 63,2]
Ai mia filha, de vós saber quer’eu
Joan Airas de Santiago

– Ai mia filha, de vós saber quer’eu
por que fezestes quanto vos mandou
voss’amigo, que vos non ar falou.
– Par Deus, mia madre, direi-vo-lo eu:
cuid’eu melhor aver per i,
e semelha-mi que non ést’assi.
– Por que fezestes, se Deus vos dé ben,
filha, quanto vos el vẽo rogar,
ca des enton non vos ar quis falar?
– Direi-vo-l[o] eu, se Deus mi dé ben:
cuid’eu melhor aver per i,
[e semelha-mi que non ést’assi].
– Por que fezestes, se Deus vos perdon,
filha, quanto vos el vẽo dizer,
ca des enton non vos ar quis veer?
– Direi-vo-l[o] eu, se Deus mi perdon:
cuid’eu melhor aver per i,
[e semelha-mi que non ést’assi].
– Bon dia naceu, com[e] eu oi,
que[n] se d’outro castiga e non de sí.
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 
 
20

Manuscrits

B 1025, V 615

Edicions

I. Edicións críticas: Nunes (1973 [1928]: 274-275); Rodríguez (1980: 204 [= LPGP 372-373]); Cohen (2003: 558); Littera (2016: I, 452-453).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 219); Braga (1878: 118); Machado & Machado (1956: V, 19-20); Fernández Pousa (1959: 248).
III. Antoloxías: Alvar & Beltrán (1989: 293-294); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996a: 86).

Variants manuscrites

5 eu] en V   7 fezestes] o fezestes BV; Deus] de B   11 eu] en B   13 fezestes] o fezestes BV   17 melhor] melhe V   19 naceu] nazeu V

Variants editorials

5 cuid'eu] cuid[ava-m]’eu Nunes, Cohen, Littera : cuid[ava] eu Rodríguez   7 dé] dê Nunes, Littera   10 dé] dê Nunes, Littera   11 cuid'eu] cuid[ava-m]’eu Nunes, Cohen, Littera : cuid[ava] eu Rodríguez   17 cuid'eu] cuid[ava-m]’eu Nunes, Cohen, Littera : cuid[ava] eu Rodríguez   19 Bon] [E] bon Cohen, Littera; com[e] eu] com[o] eu Nunes, Rodríguez : com’eu Cohen, Littera

Paràfrasi

(I) –Ai miña filla, de vós quero saber por que fixestes todo canto vos pediu o voso amigo, que non vos volveu falar. 
–Por Deus, miña nai, diréivolo eu: eu penso obter desa forma melloría (na nosa relación), e seméllame que non é así.

(II) –Por que fixestes, filla, así Deus vos dea ben, canto vos el veu rogar, que desde entón non vos quixo falar de novo? 
–Diréivolo eu, así Deus me dea ben: eu penso obter desa forma melloría (na nosa relación), e seméllame que non é así.

(III) –Por que fixestes, filla, así Deus vos perdoe, canto vos el veu dicir, que desde entón non vos quixo ver de novo? 
–Diréivolo eu, así Deus me perdoe: eu penso obter desa forma melloría (na nosa relación), e seméllame que non é así.

(1) –Afortunado é, como eu ouvín, quen aprende dos erros alleos e non dos propios.

Mètrica

Esquema métrico: 10a 10b 10b 10a 8C 10C + 10c 10c

Encontros vocálicos: 20 castiga‿e

Notes

Text
  • 5

    A emenda do presente (cuid’eu) para copretérito (cuidava eu / cuidava-[m]'eu) foi proposta por todos os editores como a mellor solución para nivelar metricamente o refrán e se cadra tamén para acomodar a expresión temporal do refrán ao pretérito fezestes das tres estrofas (vv. 2, 7, 13). Porén, o presente cuido acae perfectamente con semella no verso seguinte, e a combinación de versos octosilábicos e decasilábicos no refrán (e nalgunha fiinda) tamén existe no corpus (véxase, por exemplo, a cantiga UC 1276).

  • 10

    A reintegración vocálica en Direi-vo-l[o] eu que se manifesta como necesaria nos vv. 10 e 16 está indicada pola presenza de direi-vo-lo eu no v. 4.

  • 11

    O carácter espurio do pronome o nos vv. 11 e 16 (*por que o fezestes...) vén determinado polo simétrico v. 2 da estrofa I (por que fezestes quanto vos mandou), pola hipermetría que o pronome provoca e, finalmente, por razóns sintácticas, xa que o CD de fezestes é quanto vos el vẽo rogar / dizer (vv. 8 e 14). Similares erros de transmisión poden verse en 423.4 (V), 776.15 (BV), 1374.4 (BV) ou 1477.27 (BV).

  • 19

    Sen dúbida, a restauración da copulativa inicial da fiinda é unha opción defendíbel do punto de vista editorial, dada a frecuencia con que está ausente nos manuscritos (véxase nota a 274.19). No entanto, a presenza da secuencia come eu, con dialefa, por exemplo en 1074.5 (ca vós morredes come eu d’amor) lévanos a propor esa reintegración vocálica no texto.

  • 19-20

    Con Cohen, consideramos que os versos da fiinda deben atribuírse á nai, que tras escoitar a resposta da filla, emite unha sentenza baseada nun dito tradicional que afirma que son afortunados aqueles que non teñen que sufrir polos erros propios e aprenden dos erros alleos.
    Na versión electrónica de Littera consideran máis probábel que sexa a filla quen pronuncie estas palabras. En calquera caso, coidamos que a súa interpretación literal do refrán popular non é a correcta: “O sentido geral é irónico: feliz aquele que sabe criticar os outros mas não a si mesmo” (https://cantigas.fcsh.unl.pt/cantiga.asp?cdcant=1043&pv=sim [consult. 14-7-2022]).

  • 20

    Lémbrese que, en xeral, na Idade Media castigar-se significa ‘emendarse, corrixirse’. Cfr. nota a 579.4.

Cercar
    No s'ha trobat cap resultat

    Fem servir cookies de tercers amb finalitats analítiques per poder conèixer els hàbits de navegació (per exemple, les pàgines visitades). Tingueu en compte que, si accepteu les cookies de tercers, haureu d'eliminar-les de les opcions del navegador o del sistema ofert per tercers.
    Feu clic al botó corresponent per acceptar o rebutjar les cookies:

    ConfiguracionsAcceptar