I. Edicións críticas: Nunes (1973 [1928]: 426-427); Tavani (1964: 53 [= LPGP 606]); Cohen (2003: 495); Littera (2016: II, 64-65).
II. Outras edicións: Monaci (1875: 297); Braga (1878: 163); Machado & Machado (1956: V, 374).
III. Antoloxías: Norton (1935: 15); Seoane (1941: 120-121); Piccolo (1951: 120-121); Bernárdez (1952: 128); Nunes (1959: 329-330); Martín Gaite & Ruíz Tarazona (1972: 97); Álvarez Blázquez (1975: 106); Landeira Yrago (1975: 100); Alvar & Beltrán (1989: 251); Pena (1990: 326); Delgado León (1996: 71); Ferreiro & Martínez Pereiro (1996a: 151); Magalhães (2007: 107); Souto Cabo (2017: 162).
2 dizia] Dixia B 8 manselinha] mãsseliā B : māsseliā V 9 cantou] tāton V; meninha] meniā BV
8 manselinha] mansselĩa Tavani : manselĩa Cohen, Littera 9 meninha] menĩa Tavani, Cohen, Littera
(I) Unha moza namorada cantaba un cantar de amor, e dixo: «Noso Señor, (oxalá) fose eu hoxe aventurada (e) que ouvise o meu amigo como eu este cantar digo!
(II) A moza era ben parecida e coa súa doce voz cantou e dixo a meniña: «(Oxalá) prouguese a Santa María que ouvise o meu amigo como eu este cantar digo!
(III) Cantaba moi de corazón e estaba moi fermosa, e dixo cando cantaba: «Pido a Deus por petición que ouvise o meu amigo como eu este cantar digo!».
Esquema métrico: 7’a 8b 8b 7’a 7’C 7’C (I [= RM 160:427]) + 7’a 7’b 7’b 7’a 7’C 7’C (II [= RM 160:456]) + 8a 7’b 7’a 8a 7’C 7’C (III [= RM 160:412])
Nesta cantiga existe variación funcional de que nas diversas ocorrencias do refrán: na primeira estrofa funciona como conxunción causal, e completiva nas estrofas II-III. Cfr. nota a 27.4.
A voz manselinho/a é unha mostra de dupla sufixación (véxase Ferreiro 2001 [1997]: §464) que o adxectivo (ou adverbio) presenta noutros dous contextos do corpus trobadoresco profano (Estevan Coelho e Airas Nunez):
Sedia la fremosa seu sirgo torcendo,
sa voz manselinha fremoso dizendo / ...
Sedia la fremosa seu sirgo lavrando,
sa voz manselinha fremoso cantando / ... (735.2, 5)
Pois que a grilanda fez a pastor,
foi-se cantando, indo-s’én manselinho,
e tornei-m’eu logo a meu caminho (864.26).
O mesmo acontece co adxectivo fraquelinha, utilizado por Joan Garcia de Guilhade nunha cantiga de escarnio, en claro contraste coa aparición do sufixo -elinho, ligado aos xéneros amorosos:
Dona Ouroana, pois ja besta avedes,
outro conselh’ar avedes mester:
vós sodes mui fraquelinha molher
e ja máis cavalgar non podedes (765.4).
E aínda se rexistra o substantivo mocelinha, tamén noutro texto de Guilhade:
Que feramente as todas venceu
a mocelinha! En pouca sazon
de parecer todas vençudas son (765.14).
Nas Cantigas de Santa Maria documéntase a mesma acumulación sufixal:
foss', assi proug’aa Virgen, que dos çeos é Reynna:
fez que o moço pedisse de comer, e foi aginna
guarid’e trebellou logo conos outros moçelinnos (CSM 389.38).
Esta re-sufixación con -inho sobre un anterior sufixo -elo/-a revela como este sufixo xa deixara de ser produtivo e de ser utilizado nas formacións diminutivas.
A voz pediçon é derivado romance (pedir + -çon) raramente utilizada na Idade Media (a forma xeral era o latinismo petiçon), pois só a achamos nun documento de 1312:
A segunda pediçón. VI feyra et onze días de fevreyro (cfr. CGPA, ed. Cal Pardo).
This site uses third-party cookies for analytical purposes to help us track and monitor how users navigate the site (e.g. which pages they visit). Remember that if you accept third-party cookies, you should delete them from your browser options or from the system provided by the third party in question.
Click below to accept or to edit your cookie settings.
Previous
