306 [= RM 147,4]

A mia sennor, que mui de coraçon

Roi Paez de Ribela

Notes

Texte

• *

  En ningunha das edicións precedentes se dispón o texto como cantiga ateúda, por máis que a ligazón entre as dúas primeiras estrofas sexa solicitada pola cláusula subordinada que inicia a estrofa II con pero: esta cláusula ficaría sen verbo principal se non fose ligada sintacticamente ao refrán. No relativo á ligazón entre as estrofas II e III, certamente poderían ser independentes; porén, a composición fica máis equilibrada rítmica e conceptualmente estendendo o carácter de cantiga atéuda a todo o texto. Cfr. nota á cantiga 15.

• 9

  En B rexístrase unha presenza espuria de eu (aceptada por Barbieri, coa conseguinte hipermetría pola inexistencia da sinalefa *porque‿eu), tal como acontece en diversas pasaxes nos apógrafos italianos (B vs. A: 74.5, 85.16, 177.9; BV vs. A: 420.14 e 17; V vs. B: 1597.1), mais tamén, por exemplo, nunha ocasión en A (vs. B), en 228.7.

• 10

  Neste verso comparece a preposición en nunha crase coa preposición a (a’n, fronte a B), tal como se rexistra esporadicamente no corpus; en calquera caso, esta crase ten unha maior presenza no Cancioneiro da Ajuda, que nalgúns casos a presenta fronte a B, que mantén a integridade de en (87.3, 133.15, 279.r1, 306.10) ou que, alternativamente, omite a preposición (70.28, 89.19, 199.14). Véxanse tamén 28.14, 43.20, 59.3, 60.7, 83.19, 133.2, 138.7 e 9, 141.9, 154.r1 e r3, 155.7, 263.6, 267.2, 270.19, 282.8, 388.5, 390.2, 395.7, 460.4, 465.10, 804.7, 1062.10, 1080.1, 1145.23 e 1420.11. Cfr. nota a 6.4.

• 13

  Nótese a presenza da copulativa inicial en B (inexistente en A), a confirmar como, a partir do testemuño diverxente dos manuscritos se pode determinar con seguranza o carácter espurio da copulativa, feito que acontece con certa frecuencia, especialmente no inicio do verso. Véxase, entre outros, B vs. A (66.14, 96.10, 128.14, 224.7, 241.22, 312.5 e 13), A vs. B (129.28), A vs. BV (1236.10 e 16), B vs. V (851.12, 924.19, 950.7, 1631.7), V vs. B (740.10, 935.6, 1148.9). E noutros casos, a pesar da coincidencia dos testemuños, existen razóns sintácticas, métricas ou doutro tipo que aconsellan a antecitada expunción.

• 14

  En diversas ocasións B presenta, en vez da xeral guarrei, unha aparente forma analóxica guarirei de futuro que provocaría hipermetría versal, e que constitúe unha forma errada, coa alternativa correcta noutro testemuño: 317.23 fronte a A; 1210.5 fronte a V.

• 15

  A presenza de antre en B é coherente coa distribución das variantes da preposición nos cancioneiros. Os apógrafos italianos só fornecen a variante antre, agás en 92.20, onde B comparte con A a forma ontre, fronte ao Cancioneiro da Ajuda, onde se atestan as tres variantes da preposición entre –ontre (92.20, 199.8, 1236.1 e 7), antre (309.21 e 22) e entre (149.r2)–.

  De calquera maneira, a convivencia destas tres formas de entre lembra a concorrencia das variantes por ~ par ~ per, así como a evolución que se percibe nunha (rara) variante como ontroido para entroido ~ antroido (< introitum):

  per tal condizom que dedes deles a min cada ano des dia de san martino atra dia d’Ontroydo C. soldos de móéda dos pretos blandos, a dous pretos por soldo (Lucas Álvarez & Lucas Domínguez 1996: 77). 

  Véxanse aínda outras atestacións no CGPA, s.v. ontroydo.