279 [= RM 79,48]
Sennor e lume destes ollos meus

Sennor e lume destes ollos meus,
per bõa fe, direi-vos ũa ren,
e, se vos mentir, non me venna ben
nunca de vós nen d’outri nen de Deus:
de-lo dia’n que vos non vi,
mia sennor, nunca despois vi
prazer nen ben nen o ar veerei,
se non vir vós, enquant’eu vivo for,
ou mia morte, fremosa mia sennor,
ca estou de vós como vos direi:
de-lo dia’n que vos non vi,
m[ia sennor, nunca despois vi],
per bõa fe, se mui gran pesar non,
ca todo quanto vi me foi pesar
e non me soube consello fillar;
e direi-vos, sennor, des qual sazon:
de-lo dia’n que vos non vi,
[mia sennor, nunca despois vi]
nen veerei, sennor, mentr’eu viver,
se non vir vós ou mia morte, prazer.
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 
 
20

Manuscritos


A 172, B 323

Edicións


I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 342-343 [= LPGP 546-547]); Correia (2001: 409); Littera (2016: I, 604).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 118); Carter (2007 [1941]: 103); Marques Braga (1945: 321-322); Machado & Machado (1950: II, 71-72); Arbor Aldea (2016b); Rios Milhám (2018a: II, 279).

Variantes manuscritas


2 bõa] bona B; fe] om. A; vos] uos A   3 vos] uos A; me] mj B   4 d’outri] dotri A : doutrē B   5 de-lo] e lo A; dia’n] dia en B; vos] uos A   6 despois] depoys B   7 veerei] uerei A   9 fremosa] fermosa B   10 direi] (eu) direy A : eu direy   11 vos] uos A   15 me soube] mj soubj B   16 direi-vos, sennor] direi uos {señor} A   17 dia’n] dia en B; vos] uos A

Variantes editoriais


2 vos] vus Michaëlis   3 vos] vus Michaëlis   4 outri] outrem Littera   5 vos] vus Michaëlis   10 ca estou] ca (e)stou Michaëlis; como vos direi] como vus eu direi Michaëlis : como vos en direi Littera   11 vos] vus Michaëlis   16 vos] vus Michaëlis   17 vos] vus Michaëlis 

Paráfrase


(I) Señora e luz destes ollos meus, abofé, direivos unha cousa e, se vos minto, non me veña ben nunca de vós nin de ninguén nin de Deus: desde o día en que vos non vin, miña señora, nunca despois vin (II) pracer nin ben nin tampouco o verei, se non vos vexo a vós, en canto eu estea vivo, ou a miña morte, fermosa miña señora, porque me sinto en relación a vós como vos direi: desde o día en que vos non vin, miña señora, nunca despois vin, (III) certamente, nada máis que moi gran pesar, pois todo canto vin me causou pesar e non souben que determinación tomar; e direivos, señora, desde cando: desde o día en que vos non vin, miña señora, nunca despois vin (1) nin verei pracer mentres eu viva, señora, se non vos vexo a vós ou a miña morte.

Métrica


Esquema métrico: 3 x 10a 10b 10b 10a 8C 8C + 10d 10d (= RM 160:276)

Notas


Texto
  • *

    Sobre o carácter de verdadeira cantiga ateúda atá a fiinda desta composición, incluída na relación de Gonçalves (2016 [1993]: 269-270), véxase nota á cantiga 15.

  • 2

    A presenza de -n- na forma manuscrita <bona> é simple indicación gráfica da nasalidade fonolóxica de /õ/ (confirmada neste caso pola lección de A), o mesmo que noutras voces que se rexistran esporadicamente, en especial, nos apógrafos italianos (case sempre con unha das documentacións correcta) en <alguna> algũa e <(h)una> ũa, <capaton es> çapatões, <certano> certão, <lontano> loução, <lunar> lũar, <mano> mão, <pardonar> perdõar, <poner> põer, <uano> vão, <ueno> vẽo, <uilano> vilão. Sobre estas grafías e as formas do tipo irmana, véxase Ferreiro 2008b. Cfr. nota a 582.3.

  • 4

    O indefinido outre ‘outra persoa’, típico do Cancioneiro da Ajuda, fronte á variante outren, xeral nos apógrafos italianos, presenta a variante outri (tamén en 284.10), que mantén aínda, polo menos graficamente, o resultado do -ī longo final latino (< altĕrĭ). A respecto de <otri> de A, o feito de o Cancioneiro da Ajuda ser probabelmente copiado en Castela podería explicar algúns casos de <o> por <ou>, eventuais castelanismos de copia no códice do Palácio da Ajuda: <o> ou (131.28, 225.13), <mando> mandou (162.2), <otri> outri (279.4), <uo> vou(-a) (346.1)1 ; a similar causa obedecerían as formas con aparente monotongacion de <ei> en A (acordei <acorde> A, 247.16; primeiro <pⁱmero>/<primero> A, 176.9, 196.15 e 300.13; Nogueira <noguera> A, 1235.5). Véxase tamén nota a 90.14 e 122.17.

  • 5

    A preposición en mostra unha crase coa voz anterior (habitualmente coita e dia), tal como se rexistra esporadicamente no corpus; en calquera caso, esta crase ten unha maior presenza no Cancioneiro da Ajuda, que nalgúns casos a presenta fronte a B, que mantén a integridade de en (87.3, 133.15, 279.r1, 306.10) ou que, alternativamente, omite a preposición (70.28, 89.19, 199.14). Véxanse tamén 28.14, 43.20, 59.3, 60.7, 83.19, 133.2, 138.7 e 9, 141.9, 154.r1 e r3, 155.7, 263.6, 267.2, 270.19, 282.8, 388.5390.2, 395.7, 460.4, 465.10, 804.7, 1062.10, 1080.1, 1145.23 e 1420.11. Cfr. nota a 6.4.

  • 6

    A variación despois (< de-ex-pŏst) vs. depois (< de-pŏst) entre A e BV non indica preferencia por ningunha das formas (para alén da predominancia da forma depois) conforme os cancioneiros: en 176.13 e 279.r1. A ofrece despois fronte a depois en B, mentres que en 361.10 e 423.15 aparece depois en A e despois en BV.

  • 7

    Nesta pasaxe, B corrixe a hipometría de A coa utilización da forma trisilábica veerei. Con relación a A, en BV percíbese unha maior tendencia á utilización de formas gráficas máis arcaicas de seer e veer no relativo á conservación de hiatos gráficos en posición pretónica: Tan vil vos serei [<seerei> B] de pagar (90.15); ca nunca vira, nen vi, nen verei [<ueerei> B] (178.6); u veran [<ueeram> B] ela que tan muito val (195.36); o entender máis como seria [<seeria> B] (236.7); meu ben seria [<seeria> BV]; mais non llo direi (996.15) etc.

  • 8

    O pronome vós (tamén no v. 20), como as restantes formas pronominais tónicas oblicuas (mí ~ min, ti, nós, vós, el ~ ela), pode aparecer como complemento directo sen preposición, como forma libre, con algunha frecuencia na lingua trobadoresca.

  • 10

    A anulación en A do pronome eu evita a hipermetría versal (dada a imposibilidade de resolver en sinalefa o encontro *ca‿eu), que permanece en Michaëlis, que conserva o pronome, e en Littera, que o transforma no pronome adverbial én.

  1. ^

    En diversos contextos, o ditongo vai seguido de vogal, circunstancia que podería explicar unha redución do ditongo semellante á producida esporadicamente no encontro da P3 de pretérito dos verbos da primeira conxugación cando vai seguido de pronome (véxase Ferreiro 1999: §23b).

Buscar
    Non se atopou ningún resultado

    Utilizamos cookies de terceiros con fins analíticos para poder coñecer os hábitos de navegación (por exemplo, páxinas visitadas). Lembre que, se aceptar cookies de terceiros, terá de as excluír das opcións do seu navegador ou do sistema ofrecido por terceiros.
    Clique no botón correspondente para aceptar ou rexeitar as cookies:

    ConfiguraciónsAceptar