[last revised: 21/11/2024]Print

41 [= RM 47,18]
O grand’amor, que eu cuidei prender
Fernan Rodriguez de Calheiros

O grand’amor, que eu cuidei prender
da mia senhor quando m’ela mostrou
(que non mostrass’!) o seu bon parecer,
todo xe me d’outra guisa guisou;
e o seu bon parecer, que lh’eu vi,
por meu mal foi, macar lho gradeci.
Eu me cuidei, quando m’ela guario,
que nunca m’ende máis veesse mal,
e vej’ora ca por meu mal me vio,
mao pecado, ca non foi por al;
e o seu bon parecer, que lh’eu vi,
[por meu mal foi, macar lho gradeci].
Tod’aquel ben que m’ela fez enton,
e de que m’eu depois muito loei,
por meu mal foi, ca polo meu ben non,
ca de fera guisa lho lazerei;
e o seu bon parecer, que lh’eu vi,
[por meu mal foi, macar lho gradeci].
 
 
 
 
5
 
 
 
 
10
 
 
 
 
15
 
 
 

Manuscripts

B 67

Editions

I. Edicións críticas: Michaëlis (1990 [1904]: I, 695 [= LPGP 321]); Littera (2016: I, 359).
II. Outras edicións: Molteni (1880: 22); Machado & Machado (1949: I, 86-87); Rios Milhám (2017: I, 41).

Manuscript variants

2 mostrou] mōstrou B   3 mostrass’] mōstrass B   6 gradeci] gradecu B   10 pecado] pcc̄ado B   14 loei] locy B

Editorial variants

2 mostrou] monstrou Michaëlis, Littera   3 mostrass’!] monstrass’! Michaëlis, Littera   7 guario] guariu Littera   8 veesse] vẽesse Michaëlis   9 vio] viu Littera

Paraphrase

(I) O grande amor que eu pensei recibir da miña señora cando ela me mostrou –oxalá non ma mostrase!– a súa fermosa figura, todo se me virou doutra forma, e a bela figura dela, que eu vin, foi para o meu mal, aínda que llo agradecín.

(II) Eu coidei, cando ela me salvou, que nunca máis me viría mal por esa causa e vexo agora que me viu para o meu mal, infelizmente, pois non foi por outra razón; e a bela figura dela, que eu vin, foi para o meu mal, aínda que llo agradecín.

(III) Todo aquel ben que me ela fixo daquela e do que eu despois moito me louvei, foi para o meu mal, porque para o meu ben non foi, xa que cruamente llo sufrín; e a bela figura dela, que eu vin, foi para o meu mal, aínda que llo agradecín.

Metrics

Esquema métrico: 3 x 10a 10b 10a 10b 10C 10C (= RM 99:13)

Encontros vocálicos: 7 gua·rio; 9 vi͜o

Notes

Text
  • *

    Nesta cantiga, especialmente a través do v. 7, parece percibirse unha alusión a UC 38, onde a senhor salva o trobador da morte. Neste sentido, existe un diálogo entre os dous poemas, pois a presente composición semella a continuación negativa daquela. 

  • 3

    Aparentemente, no corpus trobadoresco profano convive a forma xeral (a)mostrar coa variante (a)monstrar, con grupo culto latinizante (véxase nota a 63.2), o cal resulta anómalo na altura cronolóxica do trobadorismo. Mais a análise das leccións manuscritas evidencia que a aparición da consoante nasal é produto exclusivo da intervención dalgúns copistas de B, pois, cando o verbo conta con dous testemuños, nun deles sempre se rexistra a forma (a)mostrar –na única documentación de demostrar, B presenta tamén a grafía latinizante (1674.15)–. Véxanse, así, B vs. A (188.12, 309.15) e B vs. V (576.7, 624.2, 659.16, 1072.4, 1096.26, 1160.26, 1463.18, 1476.23, 1488.3, 1643.13 e 1663.6). A teor destes datos, emendamos a lección de B neste verso e mais en 9.3 e 1557.16. Cfr. nota a 110.5.

    Por outra parte, neste verso aparece a frase exclamativo-desiderativa, de carácter parentético, que non + pretérito de subxuntivo. Repetida ao longo do corpus sempre coa mesma fórmula, mostra especial preferencia polos verbos veer e nacer (véxanse 178.17, 179.4, 270.20, 610.15, 621.3, 647.15, 911.9, 1099.10 e 17, 1170.r2, 1412.10).

  • 6

    A conxunción concesiva macar, de orixe grega, é case exclusiva do rexistro poético, tal como se deduce do seu uso na poesía trobadoresca profana e da súa alta frecuencia nas Cantigas de Santa Maria. A súa aparición noutro tipo de textos é moi escasa (véxase CGPA, s.v. macar). Cfr. nota a 57.6.

  • 7-9

    A representación gráfica da desinencia da P3 de pretérito indicativo dos verbos da terceira conxugación oscila entre a esmagadoramente maioritaria -iu e a esporádica -io, mostra dunha vacilación inicial que aínda se conserva nalgúns territorios galegos. Cfr. nota a 302.14. De calquera xeito, ambas as representacións implican unha mesma realidade fonolóxica e métrica, como mostran os casos de rimas entre -io e -iu (véxase, por exemplo, 614.1-8), ou aqueloutras situacións en que se produce variación desta desinencia en estruturas paralelísticas (véxase 583.8) ou no refrán (véxanse 592.r1, 1336.r, 1361.r2-r3).

  • 10

    O xeral resultado mao do lat. malum é sistemático cando vai posposto ao nome, mais convive coa forma con perda de vogal final por posición proclítica (mal) en certos sintagmas. No que a pecado di respecto, mao pecado é solución minoritaria verbo de mal pecado, do mesmo xeito que se rexistra mao dia (vs. mal dia) e mao preço ou mao prez (vs. mal preço, mal prez).

Search
    No results

    This site uses third-party cookies for analytical purposes to help us track and monitor how users navigate the site (e.g. which pages they visit). Remember that if you accept third-party cookies, you should delete them from your browser options or from the system provided by the third party in question.
    Click below to accept or to edit your cookie settings.

    SettingsAccept